ერთი შეხედვით, ეს მისია წარუმატებლობისთვის უნდა ყოფილიყო განწირული – რთულია იმის წარმოდგენა, რომ ადამიანი, რომელმაც საერთოდ არაფერი იცის იმის შესახებ, თუ როგორ უნდა შექმნას არომატი, ისეთი გენიალური „ცხვირის”, როგორიც, ვთქვათ, ფრანსუა დემაშია, გამოწვევას გაბედავს. თუმცა, გამბედაობა ახალგაზრდებისთვის დამახასიათებელი თვისებაა და ვიღაცებს ეყოთ ძალა, გნებავთ თავხედობაც კი, ისეთი რთული მიზანი დაესახათ, როგორიც პარფიუმერიის, როგორც არტიზანული ხელოვნების, აღორძინებაა.
სპორტსმენები, მოდელები, წიგნის გამომცემლები და განებივრებული ბიჭები საზოგადოების მაღალი ფენებიდან – იმ თავზეხელაღებულთა რიცხვი, ვინც ერთ მშვენიერ დღეს გაიღვიძა და niche პარფიუმერიაში ძალების მოსინჯვა გადაწყვიტა, უსასრულოა. ვიღაცებს ეს არცთუ ურიგოდ გამოუვიდათ, მაგალითად, რომანო რიჩის, ნინა რიჩის ბონვივან შვილთაშვილს, რომელმაც პარფიუმერული პროექტი, სასაცილო სახელით Juliet Has a Gun, წამოიწყო.
არანაკლებ გაბედული აღმოჩნდა ეტიენ დე სვარდტი, რომელიც Givenchy-სთან თანამშრომლობდა, მაგრამ მალე მობეზრდა უამრავი ტაბუს მიხედვით არომატების შექმნა და საკუთარი პარფიუმერული სახლი Etat Libre d’Orange დააარსა, დევიზით „Le parfum est mort, vive le parfum” (პარფიუმი მკვდარია, გაუმარჯოს პარფიუმს). ის დღეს ცნობილ პარფიუმერებთან ერთად გაბედულ, არასტანდარტულ სურნელებს ქმნის, თან ცდილობს, ყურადღება უჩვეულო სახელებით მიიქციოს, მაგალითად, ასეთით – Putain des Palaces.
პარფიუმერიაში haute couture-ის სფეროს ერთი მთავარი ხიბლი აქვს – მარკეტინგის სამსახური ხელოვანს, წინასწარ საგულდაგულოდ შექმნილი პოტენციური მომხმარებლის აღწერილობის მიხედვით, არომატის შექმნას არ ავალებს. შედეგად, შემოქმედებითი თავისუფლება თითქმის შეუზღუდავია. ასე შეიქმნა Le Labo – ფაბრის პენოსა და ედუარდ როშის 
„ეს იყო გაბედული და ამასთან, სარისკო ნაბიჯიც. თუმცა ჩემთვის სხვა ალტერნატივა არ იყო, რადგან რისკის გარეშე არ არსებობს არც სიამოვნება და არც რაიმე ახლის შექმნის შანსი”, – ამბობს კილიანი, LVMH ჯგუფის დამაარსებლის შვილთაშვილი. ის თავიდან სორბონის უნივერსიტეტში საინფორმაციო მეცნიერებას სწავლობდა, მაგრამ როდესაც არომატის შექმნა სცადა, მიხვდა, რომ ეს მისი მოწოდება იყო. მან საკმაოდ დიდხანს იმუშავა ცნობილ პარფიუმერულ ბრენდებთან, რომ ეს საქმე კარგად შეესწავლა, საბოლოოდ კი გადაწყვიტა, რომ სუნამოებისთვის ექსკლუზიურობის დაბრუნება ყველაზე კეთილშობილი საქმე იქნებოდა და საკუთარი ბრენდი, By Kilian შექმნა.
კილიანი პარფიუმერიის მსხვილ ბრენდებს ფილმის ინდუსტრიას ადარებს: „ისინი იძულებულნი არიან, შექმნან ბლოკბასტერები და გასაყიდად ერთი თვე აქვთ, რის შემდეგაც სუნამო შეფასდება როგორც წარმატება, ან მარცხი. ამ უკანასკნელის შემთხვევაში, მისი ინვესტირება დამთავრდება”.
ჰენესისთვის ეს მიუღებელია. საკუთარი სტილი აქვს – რთულ, არასტანდარტულ სურნელებს ქმნის, ისე, როგორც niche პარფიუმერიის „ცხვირს” შეეფერება. მისი არომატები ან გიყვარდება, ან გძულს, შესაბამისად, საყოველთაო წარმატების ფენომენი კილიანისთვის ეფემერულია. „მუსიკაში ჩვენ გვაქვს შვიდი ნოტი და წარმოიდგინეთ, უკვე რისი შეთხზვა შეიძლება. პარფიუმერიაში უნდა ისწავლო სამი ათასი ნოტი და შემდეგ, ყველა შესაძლო აკორდი...” ჰენესი არომახელოვნების პროცესზე აღტაცებით საუბრობს, თუმცა ისიც კი არ არის თავის შემოქმედებაში ბოლომდე თავისუფალი: „IFRA გამუდმებით გვიგზავნის ახალ რეკომენდაციებს და ჩვენც იძულებულნი ვართ, გავითვალისწინოთ. ისინი კლავენ არომატს მხოლოდ და მხოლოდ ალერგიის შესაძლებლობის გამო და სულ უფრო მკაცრები ხდებიან ამ მიმართულებით”.
თუმცა დღეს, პარფიუმერიის გლობალიზაციის პირობებში, IFRA-ს დაწესებული შეზღუდვები არ წარმოადგენს ერთადერთ 
დღეს გამოუცდელ „ცხვირს” იოლად აერევა ერთმანეთში შანელის Coco Mademoiselle და დიორის Miss Dior და ამაში უცნაურიც არაფერი იქნება. არომატები მკვეთრად გამოხატული, ინდივიდუალური ხასიათით ბაზარზე აღარ ჩანს იმიტომ, რომ ბესტსელერის პოტენციალი არ გააჩნია. თუმცა ექსკლუზიური, ელიტარული პარფიუმერია „კოკოსგან” კიდევ ბევრი რამით განსხვავდება. პირველ რიგში, უჩვეულო ინგრედიენტებით – აქ შეიძლება შეგვხვდეს შამპანურის, სოკოს სურნელი, და ისეთი უცნაური არომატიც კი, როგორიც ძველი ავტომობილის სალონს ექნებოდა...
ექსკლუზიური პარფიუმი მცირე „ტირაჟით გამოდის” და არ ხვდება ბილბორდებზე. ლუქს ბრენდის სუნამოს შემთხვევაში, მისი ღირებულების ნახევარს და ხანდახან, უფრო მეტსაც, მის რეკლამაში ვიხდით, დიდი ნაწილი მოდის ასევე შეფუთვასა და ბოთლის დიზაინზე. ელიტარული პარფიუმერია კი რეკლამასა და მასობრივ წარმოებაზე ორიენტირებული არაა – ის სადა, კლასიკური ფორმის ფლაკონებში ისხმება. მთავარი ხარჯი აქ პარფიუმერული ძვირფასი და ნატურალური მასალის გამოყენებისკენაა მიმართული. ამიტომაა, რომ ჰენესის არომატი ხშირად გაცილებით უფრო ძვირი ღირს, ვიდრე ყველაზე ცნობილი ლუქს ბრენდების პროდუქტებიც კი.
ყველაფერი მაშინ დაიწყო, როდესაც პარფიუმერია ფართო მასებისთვის ხელმისაწვდომი გახდა. გასული საუკუნის პირველ ნახევარში მისი მასობრივად წარმოება დაიწყო, ეს კი, ცხადია, სინთეტიკური და იაფფასიანი მასალის უფრო ხშირად გამოყენებასთან იყო დაკავშირებული. პარფიუმერიის დემოკრატიზაციასთან ერთად, საზოგადოების მაღალმა ფენებმა დაკარგეს მისი ტარების ექსკლუზიური უფლება. ბრენდებმა კი ისეთი არომატების შექმნა დაიწყეს, რომლებიც ადვილად მოეწონებოდა მასებს, რამაც შემოქმედებით კრიზისს დაუდო სათავე.
ჰენესისა და ფაბრის პენოს თაობას პიონერს ნამდვილად ვერ ვუწოდებთ – პარფიუმერიისთვის პირვანდელი ექსკლუზიურობის დაბრუნებისთვის ბრძოლა რამდენიმე ათეული წლის წინ დაიწყო. უბრალოდ, ამ მიმართულებით მომუშავე ადამიანებს დრო დასჭირდათ იმისთვის, რომ საზოგადოება დაერწმუნებინათ – ატარებდე ისეთივე სურნელს, როგორსაც ყველა შენ გარშემო, ცუდი ტონია, ხოლო როგორც ფრედრიკ მალი იტყოდა, როდესაც ყველას მოხიბვლას ცდილობ, მოსაწყენი ხდები და თან, სულს კარგავ...
არც ისე იოლი იქნება დანამდვილებით ვთქვათ, ვინ ჩაუყარა საფუძველი თანამედროვე ექსკლუზიურ პარფიუმერიას. 1961 წელს უკვე არსებობდა Diptyque, 1975-ში კი Le Jardin Retrouvé-იც დაარსდა, რომლის მიზანიც ასევე იყო პარფიუმერიაში არტიზანული ტრადიციების აღდგენა. თუმცა სრული, ნათლად ჩამოყალიბებული კონცეფცია იმის შესახებ, თუ როგორი უნდა ყოფილიყო ელიტარული პარფიუმერია, ჟან-ფრანსუა ლაპორტმა მოიფიქრა. მას შემდეგ, რაც დაინახა, რომ პარფიუმერიამ განვითარების არასწორი გზა აირჩია, ლაპორტმა გადაწყვიტა, არ დაეშვა, რომ სუნამო, როგორც ნამდვილი, თავისუფალი ხელოვნების ობიექტი, გამქრალიყო. ამიტომ 1976 წელს მან L’Artisan Parfumeur დააარსა და ამით მეინსტრიმს დაუპირისპირდა.
Niche პარფიუმერია ნელა, მაგრამ თანდათან თავს აღწევდა ემბრიონის კონდიციას. 1980 წელს ყოფილმა პიანისტმა და მოდელმა, ანიკ გუტალმა საკუთარი პარფიუმერული ხაზი ჩამოაყალიბა. ის პირველი ქალია, რომელმაც ექსკლუზიური 
საზოგადოებისთვის უფრო ცნობილი სახელია სერჟ ლუტანსი. მან საკუთარი, ელიტარული პარფიუმერიის ბრენდი მოგვიანებით, 1990 წელს შექმნა, თუმცა, თუ გავითვალისწინებთ, რომ ეს მიმართულება საკმაოდ ახალგაზრდაა, Serge Lutens ასევე შეიძლება მოვიაზროთ, როგორც მისი ისტორიის ერთ-ერთი პიონერი შემოქმედი.
ლუტანსი ჯერ ფოტოგრაფი იყო, შემდეგ საკმაოდ ცნობილი სტილისტი და ვიზაჟისტი გახდა, 1980 წელს კი მუშაობა დაიწყო კომპანიაში Shiseido. სწორედ იქ შექმნა მან თავისი პირველი არომატები. მოგვიანებით Shiseido-ს Salons du Palais-Royal-ის შექმნა შესთავაზა, სადაც საშუალება ჰქონდა უნიკალური არომატები შეექმნა. 2000 წელს ლუტანსმა უკვე საკუთარი პარფიუმერული ბრენდი Parfums-Beaute Serge Lutens დააარსა. იგი პარფიუმერ კრისტოფერ შელდრეიკთან თანამშრომლობს და დღეისთვის რამდენიმე საკულტო არომატი აქვს შექმნილი, მაგალითად: Ambre Sultan, Five O’Clock Au Gingembre...
ლუტანსს მიაჩნია, რომ არ არსებობს ხელოვნება, არსებობენ მხოლოდ შემოქმედები. ხელოვნების ნებისმიერ სფეროში, მათ შორის, პარფიუმერიაშიც, არ შეიძლება ხელოვნება დავყოთ კეთილშობილ და არაკეთილშობილ მიმართულებად. მთავარია, რომ ხელოვნების ნიმუში განხილვას და შესწორებებს არ დავუქვემდებაროთ. არ შეიძლება პარფიუმერს მიუთითო, მისცე დარიგებები ისე, როგორც პატარა ბავშვს, რომელიც, ჩვენი აზრით, კარგად არ იქცევა. „ყველაზე დიდი პრობლემა, რაც კომერციულ პარფიუმერიას უკავშირდება, ისაა, რომ ხალხი მას ყიდულობს”, – ამბობს პარფიუმერი და არომატების სამყაროში ფეხმოკიდებული მონოტონურობის, უფერულობის წინააღმდეგ გამოდის.
ფრედერიკ მალი კი ამ სამყაროში ერთ-ერთი ყველაზე გამორჩეული ფიგურაა, რომელმაც პარფიუმერული გიგანტების სახელოსნოებში გამოკეტილ ყველაზე ნიჭიერ პარფიუმერებს საშუალება მისცა, პერსონალური ნაწარმოებები შეექმნათ, გარეშე პირების ჩარევისა და ფინანსური შეზღუდვების გარეშე. Editions de Parfums Frederic Malle-ის კონცეფციამ 2000 
კრეატიულობის შეზღუდვა ამ სამყაროში მართლაც დიდია. ფრანსის კურკჯიანმაც კი, რომელმაც ერთხელ თქვა, რომ ხელოვნებას ჩარჩო ყოველთვის სჭირდება და IFRA-ც სწორედ ამისთვის არსებობს, სეპარატისტული გადაწყვეტილება მიიღო, როდესაც საკუთარი სახლი Maison Francis Kurkdjian დააარსა. კურკჯიანის შექმნილი არომატები ხშირად გამხდარა საყოველთაოდ პოპულარული. საკმარისი იქნება მხოლოდ ერთის დასახელება – ნარცისო როდრიგესის For Her. მაგრამ ფრანსისმა მაინც გადაწყვიტა, რომ „აჯანყება” კიდევ უფრო ღირსეული საქმე იქნებოდა, ვიდრე უბრალოდ, მოდის ცნობილი სახლებისთვის ბესტსელერი არომატების შექმნა.
ცხადია, ლუქს ბრენდებიც ყველანაირად ცდილობენ, ახალ მიმართულებას კონკურენცია გაუწიონ. შეიძლება ითქვას, niche პარფიუმერიის განვითარებამ ისინი აიძულა, შემოქმედებითი აზროვნებისთვის მეტი სივრცე დაეთმოთ და სულ უფრო ხშირად უშვებენ ლიმიტირებულ, ძვირადღირებულ კოლექციებს. მაგალითისთვის დიორის La Collection Privée-ც გამოდგება. ის გარკვეულ წრეებში გაჩენილი პარფიუმერული სნობიზმის ერთგვარი პასუხია – ლუქს ბრენდების ყველაზე წარმატებულ ნამუშევრებსაც კი ბევრი უბზუებს ცხვირს, თან მხოლოდ იმიტომ, რომ ისინი ფართო საზოგადოებისთვის არის ხელმისაწვდომი. ცხადია, იმავე დემაშის ან ფლიპოს შემოქმედება არ შეიძლება უარყოფილი იყოს მხოლოდ იმიტომ, რომ ის მეინსტრიმის ნაწილია. ხოლო თუ ექსკლუზიურ პარფიუმს დამწვარი რეზინის სუნი აქვს, მხოლოდ უნიკალურობის მოტივით, მისთვის დითირამბების მიძღვნა უადგილო იქნებოდა.
ყველაზე მთავარი, როდესაც საქმე პარფიუმერიას ეხება, ალბათ საკუთარ შეგრძნებებზე დაკვირვება და სნობიზმის დაძლევაა. თითოეულის კანს საკუთარი ქიმია გააჩნია და ეს უკვე ნებისმიერ, ყველაზე პოპულარულ პარფიუმსაც კი გარკვეულ უნიკალურობას ანიჭებს. აქ უფრო სხვა გარემოებას უნდა ჰქონდეს მნიშვნელობა – როგორც ბრედ პიტი შანელი N5-ის ახალ რეკლამაში ამბობს, მოგზაურობა ძალიან მალე არ უნდა მთავრდებოდეს. „გაქვთ Céline Dion-ის არომატი 20$ დოლარად. ისხურებთ სამჯერ, მეოთხედ კი უკვე გბეზრდებათ. შემდეგ იწყებთ სხვა არომატის ძებნას...” ფრედერიკ მალი მართალია. ხელოვნების ნამდვილი ნიმუშისთვის შეფასების მხოლოდ ერთი მთავარი კრიტერიუმი არსებობს – დრო.
