ევროკავშირის კანდიდატის სტატუსზე პასუხს ველით. პოლიტიკური ოპოზიციისა და გავლენიანი მედიის დიდი ნაწილის საჯარო კონტრნარატივია, რომ ხელისუფლება კანდიდატის სტატუსის საბოტაჟს ცდილობს. ეს ნარატივი ეფუძნება შემდეგ ლოგიკას: თუ ხელისუფლება რუსულია და თუ რუსეთს საქართველოს ევროინტეგრაცია არ სურს, მაშინ მისი ნაბიჯები საბოტაჟით უნდა ავხსნათ. აქვს ამ ლოგიკას ხვრელი?
ამ ხელისუფლებისთვის და პერსონალურად ივანიშვილისთვის ყველაზე მნიშვნელოვანი ნებისმიერ ფასად ძალაუფლების შენარჩუნებაა. როცა მათ რუსულობაზე ვლაპარაკობთ, ეს უკვე არის საკმარისი პირობა და არ გვჭირდება დამატებითი მტკიცებულებები, რომ მაინცდამაინც ბრძანებას იღებს. კი არ გამოვრიცხავ, უბრალოდ, რასაც ისედაც ვხედავთ, საკმარისია იმის სამტკიცებლად, რომ ივანიშვილის რეჟიმის ნაბიჯები არის ჩვენი ეროვნული ინტერესების ღალატის ტოლფასი.
საკუთარი ძალაუფლების შენარჩუნება ივანიშვილის რეჟიმმა ამ ეტაპზე იმაში დაინახა, რომ აგრესიული, ანტიდასავლური კამპანია უნდა აწარმოოს. რა თქმა უნდა, არსებითად ანტიდასავლურ კამპანიას ყოველთვის აწარმოებდა, აშენებდა პუტინისტურ ინფრასტრუქტურას, მაგრამ ახლა კიდევ უფრო აგრესიული გახდა. კი, ეს ყველაფერი არის ჩვენი ეროვნული ინტერესების საბოტაჟი, ფართო გაგებით. თუ შენ გინდა, რომ NATO-ს წევრი გახდე, ევროკავშირს რეალურად დაუახლოვდე, უბრალოდ კანდიდატის სტატუსი კი არ გქონდეს, დაუახლოვდე - შინაარსეობრივად დაბრუნდე დასავლურ სამყაროში და იყო დაცული - უნდა იქცეოდე იმის საპირისპიროდ, როგორც ახლა ივანიშვილი იქცევა.
ხვრელი ახსენეთ. ხვრელი ამ ლოგიკაში ის არის, რომ ზემოთქმული იმას არ ნიშნავს, რომ თუ კანდიდატის სტატუსი უპირობოდ, ან პირობებით მისცეს, ამის გამოყენებას არ შეეცდებიან ძალაუფლების შენარჩუნებისათვის. ამისთვის უნდა ვიყოთ მზად.
თუ სტატუსი მოგვცეს, რა პოლიტიკური სარგებელი შეიძლება ნახოს ხელისუფლებამ?
ევროპული საქართველოს არსებითად განსხვავებული ხედვა პოლიტიკური ოპონენტებისგან სწორედ ისაა, რომ ჩვენ უნდა მოგვემზადებინა და მოვამზადოთ საზოგადოება იმისთვის, რომ თუ ყველაფრის მიუხედავად, კანდიდატის სტატუსი მოგვცეს, ეს არ არის ხსნა. არ შეიძლება, კანდიდატობა იყოს ამოცანა. სიტყვა "კანდიდატობას" ხომ აქვს თავისი მნიშვნელობა - ნიშნავს, რომ წევრობა გინდა, სადღაცა წასვლა გინდა. ამ რეჟიმის პირობებში ვერსად წავალთ - ვერც NATO-ში, ვერც ევროკავშირში. ფსონის დადება იმაზე, რომ ახლა სტატუსს არ მისცემენ, ან ხალხისთვის დამალვა, რომ ხელისუფლების გამოცვლის გარეშე კანდიდატობას არ აქვს ფასი, არის დიდი შეცდომა. მანდ არის მთავარი ხვრელი. თუ მოგვცეს კანდიდატობა, აღმოჩნდება, რომ ოპონენტების დიდი ნაწილის ეს კამპანია კრახით დასრულდა. რამდენიც უნდა ილაპარაკო, რომ იქ დათქმები იყო, მთავარი გზავნილი იგივე დარჩება. ამიტომ უნდა ილაპარაკო სიმართლე. მარტივი პასუხი პროპაგანდის ამ ნიაღვარზე არის ეს: კანდიდატობა რომც მოგვცენ, ამ რეჟიმის პირობებში ჩვენ სამშვიდობოს ვერ გავალთ. არავინ უნდა მოტყუვდეს, რომ მანდ წყდება ჩვენი ბედი, მოგვცემენ თუ არა.
იგივე ვრცელდება არმოცემის სცენარზეც. ამისთვისაც წინასწარ უნდა მოვამზადოთ ხალხი. ივანიშვილის რეჟიმი ემზადება პროპაგანდისთვის: "თუ არ მოგვცეს, თქვენ, ხალხს შეგაქციეს ზურგი". ანუ, ხელი უნდა ჩავიქნიოთ? პირიქით, თუ არ მოგვცეს, რისი ალბათობაც მაღალია, ჩვენი პასუხისმგებლობა ხელისუფლების გამოცვლაა. აქაც ოპონენტების მნიშვნელოვანმა ნაწილმა დაუშვა შეცდომები, ვეროპული საქართველო ამიტომ ვიყავით ასეთი კრიტიკული.
ოპოზიციის ნაწილმა დაიწყო "მილიონ ხელმოწერაზე" ლაპარაკი და რიტორიკა, რომ "ქართველი ხალხი მაინც იმსახურებს სტატუსს". დღესაც იმეორებენ და ამით ინვესტიციას დებენ იმ ნარატივში, რაც რეჟიმს აწყობს. თუ მაინც იმსახურებს ქართველი ხალხი და არ მოგვცეს, რა გამოდის? ქართველ ხალხსაც უთხრეს უარი. ივანიშვილის რეჟიმიც ამას ამბობს და ეგ არის ტყუილი. პასუხისმგებლობა უნდა შევახსენოთ საკუთარ თავს და ხალხს და ეს პასუხისმგებლობა არის ამ ხელისუფლების გამოცვლა და პროდასავლური ხელისუფლების მოყვანა.
თავს გვესხმიან ხოლმე, რომ "თქვენ თქვენი პოლიტიკური ამოცანების გამო არ გინდათ სტატუსი" - მოვისმინე ასეთი სისულელე ენმ-ის ყოფილი თუ მოქმედი წარმომადგენლებისგან. ჯერ როგორი მძიმე ბრალდებაა ასე ნასროლი ტალახი, რომ "აი, ეგეთი ხარ, ოღონდ ხელისუფლებაში მოხვიდე და ქვეყანა ცუდისთვის გემეტება". ავითარებენ ხოლმე ლოგიკას, რომ კარგია ივანიშვილის ხელისუფლების პირობებში სტატუსი, რომ სტატუსი მას შებოჭავს.
ხომ არ შეიძლება ერთ აზრში ამდენი წინააღმდეგობა იყოს? იგივე ხალხი, ვინც ამბობს, რომ რეჟიმი რუსულია, რომ დემონსტრაციულად არ ასრულებს არცერთ პირობას და სტატუსის საბოტაჟს ახდენს, იძახის, რომ აი, ამ ხელისუფლებას შებოჭავს სტატუსი. ეს ხომ სისულელე და აბსურდია. პირიქით, ეგ ხიფათი მანდ იქნება, თუ სწორად არ მოვამზადეთ საზოგადოება. ძლევამოსილების განცდის გაჩენას შეეცდება ივანიშვილის რეჟიმი, რომ ასეთი საქციელის მიუხედავად მიიღეს სტატუსი. შებოჭვადი რომ იყოს დღევანდელ ვითარებაში და რეჟიმი ასრულებდეს იმ მოლოდინებს, რაც აქვს ევროკავშირს, საერთოდ სადისკუსიოც არაფერი იქნებოდა. ამიტომ ცილისმწამებლობს უსინდისოდ, ვინც ჩვენ წინააღმდეგ ამ ბოდვას ავრცელებს, რომ "არ უნდათ ქვეყნისთვის კარგი, ოღონდ ხელისუფლება დაამარცხონ". ვისაც სჯერა, რომ ამ ხელისუფლების პირობებში სტატუსი არსებითად შეგვიცვლის რამეს, იმას მაინც არ უნდა იძახდეს, რომ სრულიად ფეხებზე აქვთ დაკიდებული და საბოტაჟს ეწევიანო.
ჩვენი ამოცანაა, მივიტანოთ ჩვენი გზავნილი საზოგადოებამდე, რომ რეჟიმმა ვერ იხეიროს. შეეცდებიან, საზოგადოების ნაწილში არ იყოს საგანგაშო ვითარების განცდა. მოდი, ასე ვთქვათ, ნაკლებად საგანგაშო გამოდის ვითარება, თუ ამ რეჟიმის პირობებში კანდიდატობა სერიოზულად გვშველის რამეს. ე.ი, მინიმუმ ნაკლებად საგანგაშო მდგომარეობაში ვართ. საპირისპიროდ, ასეთი ავტორიტარული რეჟიმის დამარცხებას საზოგადოების კრიტიკულ მასაში სჭირდება განცდა, რომ მდგომარეობა საგანგაშოა. სიმართლეც ეგ არის, რომ მართლაც საგანგაშოა მდგომარეობა, როცა ასეთი რეჟიმი გყავს. ამ პირობებში თუ შენ ვერ მიგაქვს საზოგადოებამდე, რომ ეს არის საგანგაშო სიტუაცია, სტატუს-კვოს შენარჩუნების მოსურნე ხელისუფლებისთვის ეს არის წარმატება. ეს საფრთხეა სტატუსის მოპოვების შემთხვევაში და ეს საფრთხე გაიზარდა იმიტომ, რომ ოპონენტების მნიშვნელოვანმა ნაწილმა ინვესტიცია ჩადო, რომ ეს არის გადამწყვეტი რამ რეჟიმის გამოცვლის გარეშეც კი.
უნდა გვახსოვდეს, რომ ავტორიტარულ რეჟიმებს, რომელთაც ბევრი რესურსი აქვთ, ჰქონდეთ პროპაგანდის უერთიერთგამომრიცხავი და ლოგიკურად წინააღმდეგობრივი მორევი და მაინც, მასშტაბი იმხელა ჰქონდეს, მიზანს მაინც აღწევდეს. ჩვენ, ვინც მას ვუპირისპირდებით, ეს ფუფუნება არა გვაქვს. ამიტომ არ შეიძლება ორივე სცენართან მიმართებით ესეთი მცდარი მსგავსი გზავნილი გვქონდეს და ამიტომ ვსაუბრობთ ევროპული საქართველო ამაზე.
კიდევ ერთი არგუმენტი არის დეტალებში, რომ “შეიძლება ყველაფერში მართალი ხართ” - მე მითხრეს ერთხელ დისკუსიაში - "მაგრამ, მერე ხომ შეიძლება სტატუსი ვეღარ მივიღოთ, რადგან გეოპოლიტიკური ვითარება შეიცვალოს". ტექნიკურად ეს სიმართლეა. მართლაც შეიძლება შეუცვალოს, ოღონდ მანდაც ვუბრუნდები მთავარ საკითხს, თუ გეოპოლიტიკური ვითარება მოკლე ვადაში ისე იცვლება, რომ ევროპული პერსპექტივა, ევროატლანტიკური, ისტორიის ამ მონაკვეთში იხურება, რაც ტრაგიკული ამბავი იქნება ჩვენთვის, მაშინ კანდიდატობაც არ გიშველის. კანდიდატობა რამე ვალდებულებას კი არ წარმოშობს ევროკავშირის ან რომელიმე მოკავშირის მხრიდან. დარჩები კანდიდატად. ანუ, მანდაც ფაქტობრივად მცდარი ლოგიკა აქვთ აგებული, რომ ეს გვიშველის, თუ გეოპოლიტიკური ვითარება შეიცვალა.
ამ რამდენიმეწლიანი მონაკვეთის განმავლობაში თუ ეს მოღალატეობრივი რეჟიმი გვყავდა, რომელიც ძალაუფლების შესანარჩუნებლად მზად არის, პუტინისტური პოლიტიკა გაატაროს, ტრაგიკული შედეგი იქნება. ზუსტად ამისთვის არის საჭირო, რომ არჩევნების წინ კარგა ხნით ადრე მკაფიო და თანმიმდევრული ვიყოთ გზავნილებში მოქალაქეების მიმართ.
სამწუხაროდ, დღეს დიდი ოპოზიციური პარტიები, მედიის მნიშვნელოვანი ნაწილის ჩათვლით, ამ ურთიერთგამომრცხავ გზავნილებს უშვებენ, რითიც ისარგებლებს და სარგებლობს ივანიშვილის რეჟიმი.
საზოგადოების რა ლეგიტიმური ან/და არალეგიტიმურ განწყობებს, შიშებსა თუ შეხედულებებს იყენებს ივანიშვილის ხელისუფლება პროპაგანდისთვის?
თუ იერარქიაში ჩავსვამთ, პირველ რიგში ეს ომის შიშია. ტირაჟირებენ, რომ გადასარჩენად უნდა ჩავწვეთ, თორემ მოგვივა იგივე, რაც უკრაინას.
აქ ყოველთვის უნდა გავიმეოროთ, რომ ყველაფერი საპირისპიროდ არის: უკრაინაში ეს იმიტომ ხდება და 2008 წელს ჩვენ იმიტომ მოგვიწია, რომ თავის დროზე, როცა 90-იანების ბოლოს რუსეთი დასუსტდა, ჩვენ არ ვიმოქმედეთ და NATO-ს წევრი არ გავხდით. ვინ არის დღეს დაცული ქევყანა: ლიტვა, ლატვია, ესტონეთი, პოლონეთი, იმიტომ, რომ ისინი NATO-ს წევრები არიან და იქ დგას მოკავშირის, მათ შორის, ამერიკის ჯარი. და სადაც ეს ასე არ არის, იქ არის ომი. ეს უნდა ვიმეოროთ ხშირად, რადგან ეს სიმართლეა.
ამასთან ერთად იდენტობის, ჩვენს ტრადიციებზე, ღირებულებებსა და ფასეულობებზე სპეკულირება იყო და რჩება მძლავრ იარაღად. ეფექტიანად გამოიყენება ის რეალური დისკუსია, რომელიც დასავლეთში მიმდინარეობს.
ამ დისკუსიას კონტექსტიდან გლეჯენ, ფაქტებს ამახინჯებენ, მაგრამ სიმართლის ელემენტებსაც იყენებენ. ამბობენ, რომ “დასავლეთს ჩვენი დაცვა არ უნდა, NATO-ში არ გვიღებენ, მაგრამ უნდათ, ბავშვებს ჰქონდეთ უფლება, თავად გადაწყვიტონ რა სქესის იქნებიან - სიმართლის რაღაც კომპონენტები არის აღებული და დიდ ტყუილში არეული. ეს არის გამოწვევა უდავოდ. ბევრი უნდა ვისაუბროთ იმაზე, რა არის ჩვენი პოზიცია, რას ნიშნავს თავისუფლება, რომ თავისუფლება არ ნიშნავს საზოგადოებრივი წესებისა და ჯანსაღი ტრადიციების, რღვევას და საღი აზრის გაუქმებას. თავისუფალ სამყაროში მემარცხენე ექსტრემიზმის საფრთხე ყოველთვის იყო, მარქსიზმის თუ ტროცკიზმის სახით (რომლებიც მეც საფრთხედ მიმაჩნია თავისუფლებისთვის ზოგადად). თავისუფლება ყოველთვის მოიცავდა ამ რისკს, მემარცხენე ექსტრემიზმი საფრთხე მთელი ამ პერიოდის განმავლობაში იყო, ოღონდ თავისუფალმა სამყარომ ის დაამარცხა რეპრესიებისა და სიტყვის თავისუფლებაზე უარის გარეშე.
ადამიანების შეცდომაში შეყვანას ცდილობენ, თქმას, რომ აი, ეგ არის დასავლეთის სახე, ეს მაშინ, როცა ალტერნატივა არის ირანი და ჩრდილოეთ კორეა - სხვა ალტერნატივა არ არსებობს. ან თავისუფალი სამყაროს ნაწილი ხარ, ეგუები, რომ იქ ამ ტიპის ჯგუფებიც არსებობენ (ექსტრემისტები) და ისინი უნდა დაამარცხო თავისუფალ კონკურენციასა და დისკუსიაში, ან თუ თავისუფლებას ზღუდავ, ეს შეზღუდვა შენც შეგეხება. ყველა იმ მინუსის მიუხედავად, რასაც მათ ანახებენ, ხალხი დასავლეთში მიდის, თუ შანსი აქვს და არა რუსეთში, ჩრდილოეთ კორეაში ან ირანში. ანუ, ეგ ინსტინქტი სწორი აქვთ. ჩვენ ამ ინსტინქტზე უნდა მოვახდინოთ კაპიტალიზება.
მნიშვნელოვანია, ადამიანებს ვესაუბროთ იმაზე, რომ თავისუფლება მოიცავს პასუხისმგებლობასაც, პასუხისმგებლობას საკუთარი ქვეყნის, საკუთარი ოჯახის, საკუთარი ახლობლების წინაშე და არა ქაოსსა და ძალადობის ანარქიას, ან საღი აზრის საფუძვლებში საზოგადოებრივი ტრადიციის რღვევას.
თავდაცვით პოზაში არ უნდა აღმოვჩნდეთ. ამას ხშირად ვხედავთ ხოლმე. ამაზე პასუხი ხშირად ფარისევლობა და ეკლესიებში სიარულია იმ ადამიანებისგან, რომლებიც არ არიან მორწმუნეები თავისი ცხოვრების წესით და ეს ყველამ იცის. აშკარა სიყალბე სწორედ თავისუფლების მტრების წისქვილზე ასხამს წყალს. კიდევ ერთხელ ხაზს ვუსვამ, რომ ეკლესიაში თუ მორწმუნე ადამიანი დადის და პოლიტიკოსია, აქ არანაირი პრობლემა არ არის და არც ამის ჩვენებაში. მაგრამ, როდესაც აშკარაა, რომ ამას შავრაზმელებისგან თავის დასაცავად აკეთებ, ეს არის მტრის წისქვილზე წყლის დასხმა, მით უმეტეს, თუ შენ ამ იარაღის გამოყენებას იწყებ ოპონენტების, თუ კონკურენტების წინააღმდეგ, როგორც მაგალითად, სააკაშვილმა გადაწყვიტა პერსონალურად ჩემთან და ევროპულ საქართველოსთან დაპირისპირებაში, როდესაც განაცხადა, რომ თურმე, მე ვაშორებდი მას მართლმადიდებლურ ტრადიციებს და ვაპირისპირებდით საპატრიარქოსთან, თორემ თვითონ სამაგალითო მორწმუნეა და ამის დასამტკიცებლად კამერებს ჯვარი აჩვენა დემონსტრაციულად. პრაქტიკულად, ჩემი "9-წლიანი მმართველობის" მსხვერპლად წარმოაჩინა თავი. აი, ეგ ნიშნავს, რომ შენ იმათ საქმეს აკეთებ, ვინც ნერგავს იდეას, რომ თავისუფლება თურმე საზოგადოებრივ საფუძვლებს ანგრევს.
როცა ოპოზიციურ პოლიტიკურ ველს და, ზოგადად, საჯარო სივრცეს უყურებთ - რა მთავარ სტრუქტურულ, პრინციპულ, იდეურ და რა პრაქტიკულ შეცდომებს ხედავთ, რომელიც გამარჯვების შანსს ამცირებს/აყოვნებს?
ჩვენ ომის საფრთხე ვახსენეთ და ამ უსინდისო, მავნებლურ ნარატივთან დაპირისპირებაშიც მნიშვნელოვანწილად მცდარი საწყისი პოზიციები აიღო ოპონენტების ნაწილმა. ევროპული საქართველო ერთ-ერთი იშვიათი გამონაკლისი იყო.
საპარლამენტო ოპოზიციის მნიშვნელოვანი ნაწილის ნარატივი თავიდან იყო, რომ არანაირი საფრთხე არ არსებობს, დასავლეთი ამას არ დაუშვებს. ეს, ბუნებრივია, არ არის დამაჯერებელი - მიდის უკრაინაში ომი. მთელი დასავლეთი ეხმარება, მაგრამ მიდის. ადამიანს როცა ასეთ რამეს ეუბნები, იმ პოზიციისა და იმ ბანაკის დისკრედიტაციას უწყობ ხელს, რომელსაც წარმოადგენ. ან როცა ეუბნები: ახლა ომი სწრაფად მორჩება, უკრაინამ უკვე მოიგო. მაშინ, როცა ჩვენ არ ვიცით, რამდენ ხანს გაგრძელდება. შესაძლოა, იმაზე დიდხანს გაგრძელდეს, ვიდრე გვსურს. ამაზე ფსონის დადება და ეს განაცხადი, რომ "იცი რა, ჩვენ არაფერი არ მოგვივა, ისინი მოიგებენ, უბრალოდ სწორ მხარეს უნდა დავდგეთ", არ არის სიმართლე.
რუსეთისგან საფრთხე რეალურია. ეს უნდა ითქვას. სხვა ამბავია, რომ ეს საფრთხე ყოველთვის იყო და კი არ შემცირდება, გაიზრდება, თუ ჩვენ ახლა არ ვიმოქმედეთ. ახლა უფრო დასუსტებულია რუსეთი. ოღონდ, ის არ უნდა თქვა, რომ საფრთხე არ არის. საფრთხე დიდია, ოღონდ ეს საფრთხე უზარმაზარი გახდება, თუ ჩვენ მარტოები დავრჩით მათ პირისპირ, როცა ისტორიის ეს ფანჯარა დაიხურება.
დისკუსია საზოგადოების შიგნით უნდა მოვიგოთ, რომ საზოგადოება თავისუფლებისთვის ამ რისკზე უნდა წავიდეს, თორემ უფრო დიდ ფასს გადაიხდის მომავალში. საზოგადოებას ვერ მოატყუებ, რომ რასაც უკრაინაში უყურებს, ეს ყველაფერი ტყუილია და “უბრალოდ სწორ მხარეს უნდა ვიდგეთ”. არა, რისკი არის, საფრთხე არის, ოღონდ ზუსტად უნდა გვახსოვდეს, რომ თუ სწორ დროს არ მოქმედებ, როგორც ვერ ვიმოქმედეთ ჩვენ 90-იანების ბოლოს და იგივე უკრაინამ, ამით თავს კი არ იცავ, ბევრად მეტი მსხვერპლის გაღება მოგიწევს მის დასაცავად, ვინც ფორმაში იყო და თანმიმდევრულად იმოქმედა, ისინი არიან დღეს ჩვენზე ბევრად უფრო დაცულები. ამაზე უნდა ვისაუბროთ და, ამ თვალსაზრისით, არ იყო გამართული ნარატივი ოპონენტების მნიშვნელოვანი ნაწილის მხრიდან.
როგორ ეხმარება და ეხმარება თუ არა ოპოზიციური პოლიტიკური კლიმატი ივანიშვილს?
სამწუხაროდ, დღემდე, ნაციონალური მოძრაობის, მათი ლიდერების საქციელი, არათანმიმდევრულობა, ისტერიულობა, პოპულიზმი, მორალური უპირატესობების დისკრედიტაციას ახდენდა ამ რეჟიმის მიმართ. მათ შორის, სისუსტის დემონსტრირება კრიტიკულ მომენტებში, არათანმიმდევრულობა და უპრინციპობა ამას იძლევა, როცა ასეთ რეჟიმს უპირისპირდები. მათ მოედანზე გადასვლა ეთნო-რელიგიურ შავრაზმულობაში და ეკონომიკურ პოპულიზმში, რომელიც ყველაფერს დღაბნის, ივანიშვილს ეხმარება.
ჩვენი, ევროპული საქართველოს ჩავარდნა, ჩვენი პასუხისმგებლობა ის არის, რომ ვერ შევძელით აქამდე ნაციონალური მოძრაობის მსხვილი ალტერნატივის შექმნა ოპოზიციის შიგნით. ეგ არის ჩვენი პასუხისმგებლობა და ამაზე უნდა ვიმუშავოთ, ოღონდ ის, რომ აქამდე ვერ შევძელით, ეს, ბუნებრივია, არ ნიშნავს, რომ მცდელობა უნდა დავაკლოთ მომავალში.
ეგ არის ჩვენი ამოცანა სწორედ, რომ ამ უპასუხისმგებლობამ, ამ უპრინციპობამ, ამ შავრაზმულობამ არ გადაწონოს და არ მიეცეს საშუალება რეჟიმს, ამ საქციელით მონათლოს მისი ალტერნატივა: რომ, აი, ჩემი ალტერნატივა ესენი არიან, შეხედე, როგორები არიან, ამათმა როგორ უნდა მართონ ქვეყანა, ესენი შარში გაგვხვევენ, ესენი როგორ ლაპარაკობენ რაღაც პრინციპებზე, როცა ჩვენნაირი უპრინიციპოები არიან, ამიტომ არ გარისკოთ სტატუს-კვოს შეცვლა…
ავტორიტარული რეჟიმის ცვლილებას სჭირდება სერიოზული რწმენის შექმნა. ახლა ბოიკოტი ვახსენე და ის, რაც მოხდა ბიოკოტის შემდგომ, ოპოზიციის უდიდესი ნაწილის მხრიდან, ნაციონალური მოძრაობის ლიდეორობით, მაგან გამოკვება რეჟიმი. იმის მიუხედავად, ვინ თვლის მცდარად ბიოკოტის გადაწყვეტილებას. როგორც მოხდა სიტყვის დარღვევა, როგორი აგდებული დამოკიდებულებაც იყო, რომ მნიშვნელობა არ აქვს, რა თქვი. თუ შენ იძახი, რომ ყველაფერი მოსულა და თუ ყველაფერი მოსულა, მაშინ ივანიშვილის რეჟიმი და ივანიშვილი მაგაში ყველაზე "მაგარია".
მრავალი ფიქრობს და ბუნებრივი ინსტინქტიც ასეთია, რომ თუ ფიგურალურად: "სოფელი იწვის", მაშინ ერთიანობა გონივრულია. თქვენ პირადად, თქვენს პოლიტიკურ პარტნიორებსა და ევროპულ საქართველოს ამ ფონზე ხშირად აკრიტიკებენ, რომ ყველა პოლიტიკურ პარტიასთან მწვავედ დაპირისპირებული ხართ, იქნება ეს პირადად მიხეილ სააკაშვილი, ერთიანი ნაციონალური მოძრაობა თუ ამჯერად გირჩი - მეტი თავისუფლება, რომელიც პოლიტიკური კომპასის მიხედვით თქვენს პოლიტიკურ შეხედულებებთან ახლოს დგას. მავანს ექმნება შთაბეჭდილება, რომ საკუთარი ინტერესებისთვისაც ირაციონალურად იქცევით და მიაჩნიათ რა, რომ მარტოებს საპარლამენტო არჩევნებში ბარიერის გადალახვა გაგიჭირდებათ, ერთიანობის გაჭიანურებას გედავებიან. როდის დადგება ევროპული საქართველოსთვის "ერთიანობის დრო" იმ შემთხვევაში, თუ კვლევები გიკარნახებენ, რომ თქვენი ამომრჩეველი "დაბლოკებით" მეტს მოიგებს? ერთიანობაზე საუბარი ჯერ ადრეა თუ უკვე გვიანია?
ნაციონალურ მოძრაობას და გირჩს ერთ რანგში არ გავიყვანდი, ენმ-სთან საერთო არაფერი არ გვაქვს, ჩვენი გზები გაიყო. გირჩთან დაკავშირებით ასეთი პოზიცია ჩვენ არასდროს გვქონია. მაგრამ, ახლა მანდ რა ნარატივიც გვესმის ხოლმე მისი ზოგიერთი წარმომადგენლისგან, რომ ვიღაც სადღაც უხეშად მელაპარაკა და ამიტომ ჩემთვის მიუღებლები არიან და რაღაც… ეს საერთოდ რა ინფანტილიზმია, რა დამოკიდებულებაა საერთოდ. თუ მაინცდამაინც უნდა გავიხსენოთ “პოლიტიკური წყენები”, ანუ ვის რა ისტორია აქვს, მაშინ ევროპული საქართველო ზურა ჯაფარიძისა და გირჩის ერთერთი მთავარი სამიზნე ვიყავით გირჩის შექმნიდან წლების განმავლობაში. ყველა საკვანძო მომენტში ასე იყო. და თავისთავად ზურას არჩევანი, შეექმნა გირჩი მაშინ, როდესაც ცოტა ხნით ადრე, პრაქტიკულად, ნაციონალური მოძრაობის ლიდერად მოხდა მისი არჩევა,
პარტიის შიგნით მე მისი მხარდამჭერი ვიყავი, რბილად რომ ვთქვათ. ეს არის სწორედ სააკაშვილის უპირობო ლიდერობის იდეასთან დაპირისპირების პერიოდი ნაციონალური მოძრაობის შიგნით და ამ ჯგუფის წასვლამ მნიშვნელოვნად დაასუსტა ჩვენი პოზიციები პარტიის შიგნით და მნიშვნელოვნად შეამცირა ნაციონალური მოძრაობის დემოკრატიულ პარტიად ჩამოყალიბების შანსები. და რასაც დღეს ვხედავთ ნაციონალურ მოძრაობაში, მათ შორის ამ ყველაფრის შედეგია. ამის შემდეგაც ბევრ კრიტიკულ ვითარებაში, მაგალითად, როცა კოორდინაცია იყო საჭირო ან მეორე ტურში ოპოზიციური კანდიდატის მხარდაჭერა იყო საჭირო, მხარდაჭერის ნაცვლად, თავდასხმა დავიმსახურეთ გირჩისგან.
ზურას განცხადება იყო მაშინ, რომ ჩვენ დიდად არ განვსხვავდებით ქართული ოცნებისგან და ამიტომ მხარს არ დაგვიჭერდნენ.
გავრილოვის ღამის შემდეგაც კი, 2019 წლის შემოდგომაზე, როდესაც ევოპულმა საქართველომ დავიწყეთ კამპანია იმის თაობაზე, რომ ყველა პროდასავლურ პარტიას წინასწარ ეთქვა, რომ ქართულ ოცნებას კოალიციას არ შეუქმნიდა, გირჩმა განაცხადა, რომ მათი იდეების მხარდაჭერის შემთხვევაში, ოცნებასთან თანამშრომლობას არ გამორიცხავდნენ. საჯარო დებატები გვქონდა ამ თემაზე და მაშინაც ვთქვი, რომ "ნეტარ არიან მორწმუნენი-თქო".
რასაც ზურა ბოლო დროს ამბობს, თითქოს ჩვენ ხელი ვკარით თანამშრომლობაზე, არ არის სიმართლე. არცერთ ეტაპზე არ ჰქონია მცდელობა რომ ჩვენს ორ პარტიას ერთობლივად ემოქმედა. სხვებთან პოულობდნენ საერთო ენას: მელიასთან, ვაშაძესთან, ახლა დროასთან, ოღონდ ჩვენ გარეშე.
ამას გარდა, ჩვენი პოზიცია იყო და არის კრიტიკული იმ მთავარი იდეის მიმართ, რაც ზურას ჰქონდა, რომ ყველა უნდა გაერთიანდეს ნაციონალური მოძრაობის გარშემო. და ეს მიგვაჩნია პრაგმატულადაც და მორალურადაც მიუღებლად.
უნგრეთის მაგალითიც გავიხსენეთ, სადაც ვნახეთ, რა შედეგი შეიძლება მოიტანოს ერთ ყულაბაში ურთიერთგამომრიცხავი პოლიტიკური ძალების ჩაყრამ… ეს უნდა ივანიშვილის რეჟიმს, რომ ასე მონათლოს, ამ ტიპის პოლარიზაციის სურათი შექმნას. ვინც ფიქრობს, რომ "პოლარიზაციაში უნდა გადავტეხოთ", გაიხსენოს საპრეზიდენტო არჩევნების მეორე ტური. გასაგებია, რომ იდენტური არ არის, მაგრამ მაგალითად გამოდგება.
ჩვენი აზრი იყო და არის შემდეგი, რომ თუ გვინდა, დავამარცხოთ ივანიშვილის რეჟიმი, მთავარ თემად არ შეიძლება იქცეს გადაჯგუფებები ოპოზიციის შიგნით. სანამ ბარიერის საკითხამდე მივალთ, ჯერ გასაზრდელია იმ ადამიანების რიცხვი, რომელიც უპირისპირდება რეჟიმს და რომელმაც უნდა იბრძოლოს ცვლილებისთვის, საგრძნობლად არის გასაზრდელი. თუ ეს გაზრდილი არ არის, მაშინ ვერ ვცვლით რეჟიმს.
მგონია, რომ მთელი ამ დროის განმავლობაში ოპოზიციურ მედიაში “ბარიერის საკითხზე” ფოკუსირება - შინაარსის, დისკუსიის, მომავლის ნაცვლად, არის შეცდომა.
ეს, რა თქმა უნდა, ტაქტიკაზე საუბარს არ გამორიცხავს. ბარიერის საკითხთან მიმართებით ყველა პოლიტიკურ ძალას აქვს სურვილი, რომ პოლიტიკური გზა გააგრძელოს, წარმატებას მიაღწიოს და ამის გამო საუბარი იმ პოლიტიკურ ძალებთან, სადაც მეტი სიახლოვე არსებობს, ნორმალურია. და ჩემი აზრით, ესეთი მომენტი და საჭიროება შეიძლება დადგეს. მაგრამ, ეს არ არის მთავარი. მით უმეტეს, თუ მიგაჩნია, რომ ეს მთავარი საკითხია, ისტერიის ფონზე საუბარი, რომ ვიღაცამ გვაწყენინა, თავს დაგვესხა, გაგვაკრიტიკა, სრულიად უპასუხისმგებლო და არასერიოზულია.
წარსული გავიხსენე, თუმცა აწმყო და მომავალი უფრო მნიშვნელოვანია. ეს არის აზრთა სხვადასხვაობა, რაც გვქონდა ცოტა ხნის წინ დონორის გავლენის საკითხთან დაკავშირებით. როდესაც ჩვენ გამოვთქვით პოზიცია, ზოგმა უფრო მეტად, ზოგმა უფრო ნაკლებად, იმასთან დაკავშირებით, რომ არანორმალურია, როდესაც ვიღაცას შეუძლია პოლიტიკურ ძალებს უკარნახოს გარედან, ჰქონდეს ექსკლუზივი და კონტროლი პოლიტიკურ ძალებზე. როგორც თოჯინები, ისე ათამაშოს, რასაც ვხედავთ ნაციონალურ მოძრაობასთან მიმართებით და რისი მცდელობაც იყო ჩვენი პარტიის შიგნით და რის გამოც მოხდა ჩვენ პარტიაში ის მოვლენები 2021 წელს, არჩევნების შემდეგ. ამ დაპირისპირებისას (დონორის როლზე) დროას ლიდერმა ჩათვალა საჭიროდ, რომ მხარი დაეჭირა დავით კეზერაშვილისთვის, მისთვის პარტნიორი ეწოდებინა, სხვებთან დაპირისპირების კონტექსტში. მე ეჭვი არ შემაქვს მის მოტივაციაში ან გულწრფელობაში, მაგრამ ეს დიდი შეცდომა მგონია. გირჩის ლიდერმა კი, საერთოდ, პრაქტიკულად, გაამართლა ჩვენს პარტიაში მისი ჩარევა. როცა ჰკითხეს, თქვა, რომ ჩვენთან არაფერში არ ჩარეულა და ვიღაცას თუ ძალიან ეხმარებოდა, ალბათ ჰქონდა კიდეც მოკითხვის ანუ ჩარევის უფლება.
ასეთ მნიშვნელოვან საკითხებზე თუ ვერ შევთანხმდით, ეს ჩემთვის პრობლემაა. სხვა მხრივ, მრავალ საკითხზე, გირჩთან გადაკვეთა მეტია, ვიდრე სხვა პარტიასთან, ეს დასამალი არ არის.
ეს ბოლო კითხვა მათ შორის იმიტომ დავსვი, რომ ხშირად თქვენს კრიტიკას “ადამიანური” განზომილება ეძლევა - არსებობს პრეტენზია, რომ ევროპული საქართველო არასაჭიროდ აგრესიული ხართ პოტენციური პარტნიორების და, ზოგადად, ყველას მიმართ, ცდებიან?
კი, თამარ ჩერგოლეიშვილზე, როგორც ყველაზე აქტიურზე სოციალურ მედიაში, წლებია, ეს გრძელდება… ერთი ისტორია უნდა გავიხსენო: მე მყავდა ბებია, ორივე ბებია ძალიან მიყვარდა, მაგრამ ერთ-ერთს ვიხსენებ. ჯერ კიდევ ცოცხალი იყო, როცა დენის გამორთვები დაიყო. დოლიძის დასაწყისში ვცხოვრობდით მაღალ სართულზე და მას ჰქონდა ასეთი მანერა, დენი რომ ჩაქრებოდა, გაიხედავდა ფანჯრიდან, დაინახავდა რომ სხვაგან დენი იყო და იტყოდა: “აი, ამათ ისევ აქვთ დენი და ჩვენ ისევ არა გვაქვს”. ბუნებრივია, ოღონდ, როცა ჩვენ გვქონდა დენი და იმათ უქრობდნენ, მაშინ აღარ იყურებოდა ფანჯრიდან. საყვარელი ადამიანი იყო ბებიაჩემი და ამიტომ გამახსენდა.
მთელი ამ წლების განმავლობაში ევროპული საქართველო, მისი არაერთი ლიდერი, მათ შორის მეც და განსაკუთრებით, თამარ ჩერგოლეიშვილი ძალიან ბინძური თავდასხმის და ხშირად, ცილისწამების გამორჩეული სამიზნეები ვიყავით. მწვავე შეფასებებზე კი არ ვსაუბრობ, მაგას ვინ ჩივის - ცილისწამება, ტალახის სროლა, ტყუილები... ის ხალხი, ვინც ჩვენს აგრესიულობაზე საუბრობს ან თავად მონაწილეობდნენ ამ ცილიმსწამებლურ კამპანიაში ან ნორმალურად მიიჩნევდნენ ჩვენს წინააღმდეგ ბინძურ ბრალდებებს ოცნებასთან შეკვრაზე, მიყიდვაზე, სატელიტობაზე და ეს დღემდე გრძელდება, თუნდაც კანდიდატის სტატუსის საკითხზე. "თქვენ არ გინდათ რომ კანდიდატის სტატუსი მიიღოს საქართველომ და ამით გინდათ იხეიროთ. ქვეყანა კი არა, მხოლოდ საკუთარი პოლიტიკური მომავალი გაღელვებთ" - ამას პოლიტიკოსები და საზოგადოებისთვის ცნობილი პირები ამბობენ.
ახლა ეს ხალხი წუხს იმაზე, რომ დისკუსიისას მკვეთრი ან უხეში ეპითეტებით შეამკეს. მე მაწუხებს და მინდა, რომ მკაფიო იყოს საზოგადოების დამოკიდებულება ცილისწამების მიმართ, რომ ტყუილი ადამიანს არ უნდა დააბრალო, რომ იდენტობის ნიშნით ადამიანების სიძულვილი არ უნდა იქადაგო... კონკრეტული უხეში შეფასებები რომც არ მომწონდეს ან ჩემი მანერა განსხვავდებოდეს სხვების მანერისგან, ამ ორ რამეს ვერც კი შევადარებთ. მე ამას ვუწოდებ ფარისევლობას. თან თვითონ თხელი კანი აქვთ, კრიტიკა სტკივათ და უნდათ, რომ თავი მსხვერპლად წარმოაჩინონ, თან თავს გესხმიან, რომ "კეზერაშვილს თუ აკრიტიკებთ, რეჟიმის სატელიტები ხართ, სააკაშვილის ციხიდან გზავნილებს აკრიტიკებთ, ემპათია არ გაქვთ და ისტორიის სანაგვეზე აღმოჩნდებით, განულებულები ხართ, მარტო დარჩით, არაფერს წარმოადგენთ" და ა.შ. ოღონდ პარალელურად, მაინც ჩვენი მსხვერპლები არიან.
მწვავე კამათი კი არ არის პრობლემა, რაც სოციალურ მედიას ახასიათებს, სადაც უფრო პერსონალიზებული ხდება ხოლმე დისკუსია და სადაც ზოგიერთი სხვებზე მეტი სიხისტით გამოირჩევა. პრობლემაა, როცა შენ ფეხებზე იკიდებ ფასეულობით, ფუნდამენტურ საკითხებს, როცა ცილისწამება მოსულა, შავრაზმელობა მოსულა.
მაგალითად, სააკაშვილზე ან არ შეიმჩნევ რაც ხდება ან თუ ძალიან აღმაშფოთებელი იქნება მისი რომელიმე პოზიცია, ერთხელ აღნიშნავ, მაგრამ მერე გაუტარებ და დაივიწყებ, ვითომ არც მომხდარა და ამის პარალელურად მოთქვამ, რომ ვიღაცამ რაღაც უხეშად გითხრა სოციალურ მედიაში დისკუსიისას: ეს არის მორალური დალტონიზმი.
პარტიის "აგრესიულ რიტორიკას" ხშირად სატელევიზიო მედიებიც იყენებენ არგაშუქებისთვის არგუმენტად…
რაც მე ბოლოს საკმაოდ ცნობილი ფიგურისგან მოვისმინე, მაგ სტანდარტის ასე ღიად თქმა, რომ თუ გვაწყენინებთ, არ გაგაშუქებთ, თვითილუსტრაციაა. გასაგებია, რომ მედიას შეიძლება ჰქონდეს პოზიცია, ფოკუსი და აქცენტი და ეს ეტყობოდეს არხსაც, მაგრამ, ასე თქმა, რომ შენ თუ მაწყენინებ, არ გაგაშუქებ… ცნობილმა ჟურნალისტმა სარკასტულად ბრძანა, გვლანძღეთ, გვლანძღეთ, ნახეთ მერე როგორ გაგაშუქებთო.
მთავარი არხის საინფორმაციოს მნიშვნელოვანმა წარმომადგენელმა შემოგვითვალა კიდეც, რომ რადგან გაგვაკრიტიკეთ, აგერ, ნახავთ, როგორი იქნება თქვენი გაშუქებაო.
თამარ ჩერგოლეიშვილზე იყო იმ შემთხვევაშიც საუბარი, თუმცა პოზიცია საერთო იყო და ეხებოდა ჩვენი კამპანიის, "ბუჩამდე იყო აფხაზეთის" შესახებ მთავარის სიუჟეტს, რომელსაც ჩვენი კამპანიის სახელი ერქვა, ჩვენი კამპანიის მასალებით იყო აწყობილი, თუმცა ჩვენი პარტიის "ევროპული საქართველოს" სახელის ხსენებაც კი დაავიწყდათ და ამის გამო შეხვდათ მწვავე, თუნდაც აგრესიული, თუმცა სამართლიანი კრიტიკა.
ამასწინათ მიშა მშვილდაძემ რაც თქვა საჯაროდ, ამ ფორმულის მაგალითია, რომ არავინ იმ ვირუსს არ გაახარებს, ვინც ფორმულას, ვინც ინსტიტუციას ებრძვისო. საოცრებაა. ამ ადამიანებს, ვინც უპირისპირდებიან ივანიშვილის რეჟიმს და ლაპარაკობენ სამოქალაქო ღირებულებებზე, როგორც კი მწვავე კრიტიკა შეხვდებათ, შეუძლიათ, პასუხად ეს ბოდვა შემოგთავაზონ.
ანუ, ვინც სამშობლოს, ქვეყანას, თავისუფლებას, დემოკრატიას ეხება, ისინი შეიძლება გააშუქო. ხელისუფლებას ხო აშუქებ და აშუქებ და სხვებსაც, ვინც გუშინწინ პუტინისტი იყო. გუბაზ სანიკიძე სასურველი სტუმარია, მაგრამ ვინც ფორმულას, "როგორც ინსტიტუციას" თავს დაესხა, თამარ ჩერგოლეიშვილზე იყო ლაპარაკი და ვინც მეპატრონის მიმართ მწვავე შეფასებას აკეთებს, "არ გაახარებ".
თან, ხაბეიშვილი ან გუბაზი, ვინც ახლო წარსულში ბინძური ცილისწამებით თავს ესხმოდა დავით კეზერაშვილის ან უარესი, საქართველოს ნატო-სკენ მისწრაფებებს უპირისპირდებოდა, ეს დავიწყებას მიეცა, რადგან დღეს დალაგებულია მისი მეპატრონის სარედაქციო პოზიციასთან თანხვედრაში არიან. მორალური კატასტროფის ამაზე უფრო დიდი აღიარებითი ჩვენება რთული წარმოსადგენია. არგუმენტი არ არის, რომ "სხვებს ხომ ვპატიჟებთ" (ჩემზეა ხოლმე აქ ხოლმე საუბარი), თუ იქ მაგალითის შექმნა გინდა, რომ ვინც, შენი აზრით, აგრესიულად დაგესხა თავს - იმას სჯი ამ სტანდარტის დასაწესებლად.
ადამიანები იმის მაგივრად, რომ იძახდნენ, მე სტანდარტს ვიცავ და ვინც არის ძალადობის მქადაგებელი, იმას ან პუტინისტებს არ ვუთმობ ეთერსო, ამბობენ - მე ვინც მაწყენინებს და ჩემს ინსტიტუციას ვინც აწყენინებს, იმას დავსჯიო. ეს არის აღიარებითი ჩვენება უპრინციპობის, უსინდისობის.
ეს განცხადება, რომ ჩვენს ინსტიტუციას ვინც შეეხება, ის არის ვირუსი, არის განაჩენი და იმის ლოგიკური გაგრძელება, როგორც აეწყო ეს ყველაფერი, მთელი ამ ფარისევლობით, დონორის სკანდალის შემდეგ წილები რომ გადასცეს და ამას ისე პრეზენტირებდნენ, როგორც რაღაც ნაბიჯს. დოტაციაზე მყოფი წამგებიანი ორგანიზაციის წილების გადაცემა რომ კონტროლის გადაცემა არ არის, ყველას ესმის, ვისაც ოდნავ აზრი მოეკითხება. მით უმეტეს, რომ, დიდი ალბათობით, ვალებით არის დატვირთული წილები. მაგრამ ეს უნდა მიიღო და ამ ყველაფრის გამართლება ხდება იმით, რომ პუტინისტური რეჟიმი გვყავს, რომელიც დევნის ამ მეპატრონეს. და ეს ასეა, და ის დევნა არასწორია და იმ დევნაში მკაფიო პოზიცია გვაქვს მეც და ჩვენც. მაგრამ ადამიანები ხშირად მოითხოვენ იმას, რომ რადგან დევნილები არიან და რადგან ამ რეჟიმს უპირისპირდებიან, შენ თვალი უნდა დახუჭო მის ცუდ საქციელზე, ტყუილზე ან იმაზე, რაც სისულელედ მიგაჩნია. მაგრამ თავად არა, თავად უნდა დაგესხას თავს, თვითონ შეუძლია, რომ ტალახი გესროლოს.
კიდევ ერთი მაგალითი: სანამ რეჟიმი რუსთავი 2-ს ხელში ჩაიგდებდა, სამწუხაროდ, საკვანძო მომენტებში ასე იქცეოდა და ამან ბევრი რამ განაპირობა. მახსოვს, ქართული მარშის სამარცხვინო პუტინისტური აქცია იყო აღმაშენებლის გამზირზე და მე და ევროპულმა საქართველომ კონტრაქცია დავაანონსეთ. პუტინისტებისგან იყო განაცხადი, რომ ფიზიკურად არ მოგვცემდნენ აქციის ჩატარების შესაძლებლობას და შეტაკების რისკიც იყო სერიოზული. ამ მსვლელობის დროს ქვები და ბოთლები ისროლეს, ხალხი დაზიანდა. ანუ, ობიექტურად ახალი ამბავი იყო და მთავარმა ოპოზიციურმა არხმა ეს კადრ-სინქრონის ერთი წამით გააშუქა, არაფერი აჩვენა, რატომ? იმიტომ, რომ ევროპული საქართველოს ეს ინიციატივა (ელენე ხოშტარია იყო მაშინ კანდიდატი ევროპული საქართველოსი), ოპოზიციაში ნაციონალური მოძრაობის კანდიდატის და იქამდე რუსთავი 2-ის ერთ-ერთი სახის, ზაალ უდუმაშვილის ოპონენტი იყო, ნაციონალური მოძრაობის პოზიციას არ ემთხვეოდა, მაგ თემებს ერიდებოდა, მისი კანდიდატი პოზიციას არ აფიქსირებდა და ამიტომ არ გააშუქეს. აი, ეს არის მაგალითები. ეს ხალხი მერე გეუბნება, რომ მე ამ ფორმით შეგიტევ და შენ თუ ამას შეიმჩნევ, მე ვიტყვი, რომ დევნილს ესხმი თავს. აი, ამას იყენებენ.
მანდ ტერმინებზეა ხოლმე დავა. ოლიგარქობაზე. ამ ტერმინს კლასიკური მნიშვნელობა რაც აქვს, ანტიკური პერიოდიდან და მერე რა მნიშვნელობას აძლევენ. მე უბრალოდ, ჩვენს კონტექსტში, ამას როცა ვიყენებ, ვგულისხმობ, რომ ოლიგარქს ძალაუფლება უნდა ჰქონდეს ანუ, სახელმწიფო ინსტიტუტებზე გავლენა უნდა ჰქონდეს. დავით კეზერაშვილს არ აქვს ეს გავლენა სახელმწიფო ინსტიტუციებზე. მაგრამ მისი მანერები, საჯარო განაცხადი, რაც გააკეთა, რაც მოიმოქმედა ჩვენს პოლიტიკურ პარტიასთან მიმართებით, რაც მე უშუალოდ ვიცი და რასაც ვხედავთ დისტანციიდან ნაციონალურ მოძრაობაში, ეს აჩვენებს იმ ინსტინქტს, რომ სურვილი აქვს.
მანდ კიდევ ერთი ბრალდება მესმის ხოლმე, ადრე კარგი იყო, როცა ეგ მედიამეპატრონე თქვენს მხარეს იყოო? რა თქმა უნდა, კარგია, როცა ბევრია შენს მხარეს, იქნება ეს მედიამეპატრონე თუ ნებისმიერი სხვა რესურსის მატარებელი ადამიანი. ოღონდ, მანდ ხომ სადაო არის, რა ტიპის ურთიერთობა მიგაჩნია მისაღებად თუ მიუღებლად ნებისმიერ მედიადონორთან თუ სხვა დონორთან. არასდროს ჩვენს მრავალწლიან ურთიერთობაში დავით კეზერაშვილთან არ ყოფილა ამ ტიპის, ასე ვთქვათ, იერარქია, რომ რაიმე სახით მას ჰქონოდა ჩემთან რაიმეს კარნახის შესაძლებლობა, ან ისეთი მანიპულირების, რასაც ახლა ნაციონალურ მოძრაობაში ვხედავთ, რაც მერე სცადა ჩვენს პოლიტიკურ პარტიასთან მიმართებით და რაც საჯაროდ, ირიბად მთლიანად დაადასტურა. სცადა "რჩევების მოცემა" რაღაც მაფიოზური ტონით და მერე, ვინც მისი რჩევა გაითვალისწინა, გახდა მისი სათამაშო თოჯინა (ახლა უნდა დააბრუნოს ნაციონალურ მოძრაობაში).
ოღონდ იქამდე, ჩვენი პარტიის დაზიანებისთვის, მხოლოდ ჩემზე პერსონალურად თავდასხმისთვის კი არა, ბოლომდე გამოიყენა ეს ხალხი. ეგ ურთიერთობა მიუღებელი იყო, თორემ ეგ ურთიერთობა რომ მისაღები ყოფილიყო, მაშინ არც კონფლიქტი არ იარსებებდა.
ამის პირველი ნიშნები გაცილებით უფრო ადრე გამოჩნდა. 2018 წელს გრიგოლ ვაშაძემ, "პრინციპულობითა და თანმიმდევრულობით" გამორჩეულმა პოლიტიკურმა ფიგურამ, ევროპული საქართველოს კანდიდატზე არსებითად მეტი ხმა მოიპოვა და მაშინ ამ ხალხმა, მათ შორის დავით კეზერაშვილმა, ჩათვალა რომ ამ მატარებელს უნდა შეხტომოდა.
დაივიწყეს თავისივე შეფასებები სააკაშვილსა და მის გარემოცვაზე და იქ დაგალაგდნენ ან სცადეს გადალაგება. ეს პროცესი ამ დრომდე გრძელდება, ბოლომდე არ გადალაგებულა.
პირველი ნიშნები მაშინ იყო, ოღონდ ჩემთან პირდაპირ ამის გამჟღავნება არ მომხდარა. ბატონ უგულავასთანაც უთანხმოება იმ ცნობილი კადრების შემდეგ მოხდა… როდესაც ფინეთში სააკაშვილთან შეხვედრის კადრები გავრცელდა, სლოგანით “ჩვენ ერთი ოჯახი ვართ”. შემდეგ ეს სხვა მრავალ შემთხვევაში გამოვლინდა. როცა უპრინციპობაზეა ლაპარაკი, ხშირად მახსენდება, რომ ადამიანები, რომლებიც საჯაროდ და კიდევ უფრო მკვეთრად, არასაჯაროდ, რა აზრის იყვნენ და არიან სააკაშვილზე, მის პერსონაზე, მის პოლიტიკურ თვისებებზე, მის პოლიტიკურ ფასზე მომავლისთვის, ახლა დაივიწყონ ან სხვებს დაავიწყონ რას ამბობდნენ. ვითომ ეს შეფასებები არ ყოფილა.
იქნებ აზრი შეიცვალეს?
თუ აზრი ასეთ რამეზე შეიცვალე, ეს მაშინ სერიოზულად უნდა ახსნა, რამ შეგაცვლევინა ეს აზრი და თუ ამას უბრალოდ ყლაპავ და აზრს ხშირად იცვლი, ამას ჩვეულებრივი ოპორტუნიზმი, მედროვეობა, უპრინციპობა და უსინდისობა ჰქვია. სააკაშვილის კიდევ ერთი სპიკერი რომ გავიხსენო, კაცი ამტკიცებდა, რომ nato-ს გაფართოება არის ჩვენთვის მტრობა და აფხაზეთს გვაკარგვინებენ, როცა აზრი შეიცვალა, რაღაც უნდა მითხრას, რატომ იძახდა იმას, რაც ჩვენს მტერს ასე სჭირდებოდა.
ანუ როცა სააკაშვილზე ამბობდნენ, რომ ის არის დეგრადირებული, რომ არ შეიძლება ბელადომანია და უპირობო ლიდერები, ახლა კი იძახი, რომ ის არის ცემენტი და მის გარდა არაფერი გვიშველის, რაღაც ხომ უნდა თქვა, რას ნიშნავს ეს?
თვალნათელია, რომ ეს არის ფარისევლობის, მლიქვნელობის მთელი ციკლი იმისთვის, რომ პოლიტიკურად დაბრუნდე იქ, სადაც მეტ ძალას ხედავ, მეტი არაფერი.
ზურა ჭიაბერიშვილი კიდევ ერთი მაგალითია. ორჯერ წავიდა პარტიიდან. ჯერ ცუდი საარჩევნო შედეგი რომ დაიდო, სოციალურ ქსელში შიდა განხილვის გარეშე დაწერა რომ მიდის. არც ულაპარაკია არავისთან, რომ მორჩა, წავედიო. ესეც არ არის კორექტული, პოლიტიკური ფიგურისთვის, მაგრამ მეორეჯერ, როცა "ბრძნული რჩევა" მისცა დავით კეზერაშვილმა, ვითომ წასული არ იყო, პოლიტსაბჭოზე მოვიდა და უდალტიმატუმი წაგვიყენა, რომ, ყველანი უნდა გავიწიოთ, რისი მაგალითიც მან მოგვცა და რომ თუ მე განახლებას ხელს შევუშლიდი, საერთოდ გავიდოდა პარტიიდან. Მას აშკარად მოთხოვეს, რომ ულტიმატუმი წაეყენებინა და შემდეგ ხელმეორედ გასულიყო პარტიიდან. Და ეს ყველაფერი მხოლოდ პიარისთვის ხდებოდა პერსონალურად ჩემი და ევროპული საქართველოს წინააღმდეგ.
ახლა აღმოჩნდა, რომ მთელი ეს ნარატივი იყო უბრალოდ მცდელობა, რომ იმ დიდ ნავში გადამჯარიყო. და იქამდე მოამზადა ფარისევლობა-მლიქვნელობის მთელი ტირადა სააკაშვილის პერსონის მიმართ, როგორც გზა, რომ ამ განხეთქილების მერე მიიღონ ისევ იქ. აი, ეგ ყველაფერი, რაც მანდ ხდება და რაც მოხდა ჩვენს პარტიასთან დაკავშირებით, რა თქმა უნდა, ივანიშვილის მანერებს გვაგონებს. იდენტურია-თქო, არ ვამბობ, მაგრამ ჰგავს. უპირობო ლიდერია, რასაც უნდა იმას იზამს. რომ იტივტივო, უნდა იყო მასთან, მიუხედავად იმისა, რას ფიქრობ მასზე. ეს ხალხი ამას ქადაგებს.
ინტერვიუს იდეურ ნაწილზე რომ გადავიდეთ: რა ჰქვია თქვენს პოლიტიკურ იდეათა სისტემას და რა განგასხვავებთ გირჩისგან? მაგალითად, ამერიკაში რომელი პარტია იქნებოდა თქვენს იდეებთან და პოზიციებთან ყველაზე ახლოს?
ყველაზე უფრო ლოგიკური და გასაგები პასუხია, რომ ჩვენ ვართ კლასიკური ლიბერალური შეხედულების პარტია. არა ლიბერტარიანული, არამედ კლასიკური ლიბერალიზმის მქადაგებელი. ამერიკაში უფრო ახლოს ჩვენს შეხედულებებთან ტრადიციული რესპუბლიკური პარტიის წარმომადგენელი იდგებოდა. არა ყველა, იქ რესპუბლიკური პარტია იდეათა გაცილებით ფართო სპექტრს მოიცავს, არამედ კლასიკური, დამფუძნებელი მამების ტრადიციის. ამას იქ კონსერვატორული ჰქვია. ვიღაცამ შეიძლება თქვას, რომ ისინი არიან ლიბერალიზმის კონსერვატორები ან ლიბერალი კონსერვატორები… ილია ჭავჭავაძე, რომ იძახდა "ლიბერალობა, პატრიოტობა სალანძღავ სიტყვას არ გაგვიხდიან", აი ამ ლიბერალური იდეების მატარებელი პოლიტიკური პარტია ვართ.
ამ იდეებში მთავარი ის არის, რომ თავისუფლება პასუხისმგებლობის გარეშე არ არსებობს. ანუ, თავისუფლება მოიცავს იმას, რომ პასუხისმგებელი ხარ შენს გარშემო საზოგადოებაზე და ცალ-ცალკე კუნძულებზე არ ცხოვრობ. სახელმწიფო ამის აუცილებელი პირობაა. არსებობს ისეთი პასუხისმგებლობები, რომელიც სავალდებულო შეიძლება იყოს. უმრავლეს შემთხვევაში, ადამიანმა თვითონ უნდა აიღოს პასუხისმგებლობა, ანუ, არავინ არ უნდა დააძალოს ეს და მორალურად უნდა ესმოდეს, ეგ ამ ყველაფრის ძირი. მაგრამ იმისთვის, რომ თავისუფლებამ იარსებოს, უნდა არსებობდეს რესპუბლიკა და სახელმწიფო, რომელსაც შეუძლია, რომ ამ თავისუფლების დასაცავად გამოიყენოს დავალდებულებაც.
ლიბერტარიანელების უკიდურესი ნაწილისთვის, ეს ავტომატურად ანათემას ნიშნავს. მაგალითად, "სავალდებულო სამხედრო სამსახური მონობაა". ეს ჩვენთვის პრინციპულად მიუღებელი გზავნილია. აქვე ვაზუსტებ, რომ ის სისტემა რაც დღემდე მუშაობს საქართველოში, როცა ციხეებზე სამეთვალყუროო პუნქტებში მიჰყავთ ახალგაზრდები, განსაკუთრებით, სოციალურად მოწყვლადი ჯგუფიდან, ვისაც სისტემის გაგებით, "პატრონი არ ჰყავს", ეს სავალდებულო სისტემა ჩემთვისაც სრულიად მიუღებელია.
მაგრამ სავალდებულო სამხედრო სამსახური, რომ ზოგადად და პრინციპულად მონობას ნიშნავს, რომ მე ჩემთვის ვარ და რასაც მინდა იმას ვიზამ და რომ პერსონალური ავტონომია ყოველთვის და ყველაფერზე მაღლა დგას, მე არც ამის მჯერა.
მაგ მიდგომით, ჩვენება არ უნდა მისცე, როდესაც დანაშაულს შეესწრები და არც ნაფიც მსაჯულად უნდა წახვიდე - ეს ვალდებულებებიც მონობა გამოდის.
ვაშინგტონის სიტყვები რომ გავიხსენოთ, თავისუფალი რესპუბლიკა მხოლოდ ღირსეული ადამიანების ხელში გადარჩება. არ არსებობს ისეთი სისტემა, რომელიც თავისით გადარჩება. სისტემას ძალიან დიდი მნიშვნელობა აქვს და მაგიტომაც ვართ ჩვენ რესპუბლიკელები. ჩვენ გვჯერა არა მხოლოდ პირდაპირი და უმრავლესობის მმართველობის, არამედ გაწონასწორებისა და ინსტიტუტების მიერ ერთმანეთის გადაზღვევის, იმისთვის, რომ უმრავლესობის ტირანია არ მიიღო. მაგრამ მაგ მოდელშიც კი პასუხისმგებლობის მქონე ღირსეული ადამიანების აქტიურობა და სამოქალაქო ვალდებულებების განცდა არის ის, რაც მას შეინარჩუნებს. ჩვენ ამის გვჯერა და არა იმის, რომ ყველა თავისთვის ვართ, ერთმანეთს არ ვეხებით და ტრანზაქციულია ყველაფერი და ტრანზაქციულობის მიღმა არაფერი არსებობს.
თუმცა, აქვე მინდა ხაზი გავუსვა, რომ მე რამდენადაც ვხედავ (თქვენ გირჩს ახსენებდით), იქ მთელი სპექტრია სხვადასხვა შეხედულების ადამიანების. ნაწილისთვის მიუღებელია, როცა ვამბობ, რომ ადამიანის დავალდებულება, წვლილი შეიტანოს სამშობლოს დაცვაში, არ არის მონობა, არც ნაფიც მსაჯულად და მოწმედ გამოძახებაა მონობა. მაგრამ გირჩში არის, ჩემი აზრით, მნიშვნელოვანი ნაწილი ადამიანების, რომლებიც არ არია ნ ამ გაგებით ანარქისტები და დაახლოებით, იმავე შეხედულებების არის, რაც მე ახლა ეკლექტურად გადმოვეცი.
არის კლასიკური ლიბერალიზმი ქართული კულტურული კოდის ნაწილი?
ილია ჭავჭავაძე არის ქართული საზოგადოების კულტურული კოდის ნაწილი თანამედროვე გაგებით? ჩემი აზრით, ნაწილი კი არა, საფუძველია მაგ ღირებულების, მაგ ფასეულობების. რამდენიმე საუკუნის წინ გვყავდა ადამიანი, რომელსაც დღეს რომ გადახედო, გეგონება, რომ თანამედროვე დისკუსიებს პასუხობს. კარგ სტატიებს შეხვდებით, დაწყებული იმით, რატომ არის რუსული კონსერვატიზმი, რეალურად, არა კონსერვატიზმი, არამედ რეაქციონერობა. რომ იმას კი არ იცავს, რაც ბუნებითი სამართლით გვგონია, არამედ, ეჭიდება წარსულს, არაფრის დათმობა არ სურს, სურს ძალადობის ექსკლუზიური უფლება და გაგრძელებული იმითი, ახლა “ვოუქ ექსტრემიზმს” რომ ეძახიან. უარმყოფლობა ჩვენში, ასეთი სტატია აქვს ამაზე. იმათზეა, ვისაც უნდა, რომ უბრალოდ დაანგრიოს არსებული საზოგადოებრივი წესრიგი და ამაში ხედავს ძალას. სხვა მრავალი და მრავალი თემა ჰქონდა არჩეული - კერძო საკუთრება, სიტყვის თავისუფლება, ქვეყნის რესპუბლიკური მოწყობა, გააზრება იმისა, რომ ამერიკას და მის მოდელს აქვს დიდი მომავალი (ვციტირებ) და მწარე კრიტიკით იმ ყოფისა, რაც გვქონდა. წერდა ისეთ თემებზე, რომლებიც დღესაც არაპოპულარულია, მაგალითად ბანკების როლზე ქვეყნის კეთილდღეობისთვის, ეს ადამიანი 150 წელზე მეტის წლის წინ ამ ხედვის იყო და მან ამის მიღმა ბევრ რამეს ჩაუყარა საფუძველი. ჩვენ, როგორც საზოგადოებას, ჯერ კიდევ საბრძოლველი გვაქვს, რომ ამ იდეებმა ბოლომდე საქართველოში გაიმარჯვოს.
პარტნიორებთან ერთად კამპანია გაქვთ - "ბუჩამდე იყო აფხაზეთი". კამპანიის დასაწყისში კრიტიკა ორი პოლუსიდან ისმოდა: ერთნი ამბობდნენ რომ ის შერიგების პოლიტიკას უშლის ხელს და ქსენოფობიას აღვივებს. მეორენი ფიქრობენ, რომ პირიქით - თქვენი კამპანია პირიქით, ზედმეტად არის კონცენტრირებული რუსეთის სახელმწიფოზე და "ეთნიკური კონფლიქტის" კომპონენტს ნიველირებს. ცდებიან?
ეთნიკურობა იყო ასპექტი, რა ნიშნითაც მოაწყვეს ქართველების გენოციდი და ეთნოწმენდა. ამის უტყუარი მტკიცებულებებია საჯარო სივრცეში. ანუ, ეთნიკურობის ხაზგასმა არის მხოლოდ იმის აღწერა, რაც მოხდა.
ყველა, ვინც იძახის, რომ “ჩვენს დანაშაულებზე რატომ არ საუბრობთ”, და, მესმის, რომ აქ გულწრფელი ადამიანებიც არიან, ატარებს ამ მავნებლურ მსოფლმხედველობას.
თუ ვინმემ ომის დანაშაული ჩაიდინა, ის უნდა დაიგმოს და დაისაჯოს, ეთნიკური იდენტობის მიუხედავად, მაგრამ ერთ რანგში გაყვანა იმისი, რაც მოხდა ქართველების მიმართ და ნებისმიერი ცალკეული დანაშაულის, რომელსაც ადგილი ჰქონდა ჩვენი შეიარაღებული ძალების მხრიდან, უბრალოდ, მორალურად სრულიად გაუმართლებელია. ყველამ ვიცით და მოწინააღმდეგის პროპაგანდაც ვერ მალავს ამას. Საქართველოს ხელისუფლებას არც დეკლარირებული არც რეალური ამოცანა არ დაუსახავს ეთნიკური ნიშნით აფხაზების განადგურებისა და ბუნებრივია, არც განუხორციელებია.
ზოგიერთი ამ არგუმენტსაც კი იყენებს, რომ ძალა არ გეყოთ, თორემ მაგასაც იზამდითო. ამგვარი ლოგიკით ნებისმიერი დანაშაულის გამართლება და მსხვერპლის გამტყუვნება შეიძლება. რუსეთის და მისი სუროგატების მხრიდან კი იყო როგორც დეკლარირებული ამოცანა ეთნიკური ქართველების განადგურებისა, ისე ამ ამოცანის განხორციელება, გენოციდი და ეთნიკური წმენდა.
ეს ტყუილია. საპირისპიროდ, მეორე მხრიდან ორივე იყო, დეკლარირებული იდეოლოგია რომ, დიახ ქართველები არიან სამიზნე (და ჩვენმა გუნდმა და პარტნიორებმა ამის მტკიცებულებები შევაგროვეთ და გამოვაქვეყნეთ). .
ეს არის უბრალოდ ფაქტი. ეთნიკურობა ამ ნიშნით არსებობდა.
ახლა რაც შეეხება მეორე მავნებლობას, რომ იცი რა, იმას თუ გაიხსენებ რაც მოხდა, ეს უშლის თურმე სამშვიდობო პროცესს ხელს.
ჯერ ერთი, ტყუილია, რომ სამშვიდობო პროცესი სადმე არსებობს. მეორეც, სამშვიდობო პროცესი ვერ წავა წინ, დაფუძნებული ასეთ მორალურ სიბრმავეზე, რომ დავივიწყოთ გენოციდი და ეთნიკური წმენდა.
როგორ უნდა დაივიწყო ან რას ნიშნავს ამის დავიწყება? ანუ, სამშვიდობო პროცესის გამო ჩვენ უნდა ვთქვათ, რომ ეს ნორმალურია? ანუ, ასე გამოდის, თუ არც ამ საკითხზე არ საუბრობ, თუ ჩვენი თანამოქალაქეების ნაწილი, ეთნიკურად აფხაზი (ამ ტერმინზეც დავაა, რას უნდა ერქვას აფხაზი, მაგრამ ეს არარელევანტურია. ისინი თავს აიდენტიფიცირებენ ასე), არ არის მზად, რომ ამაზე ილაპარაკოს, რა სამშვიდობო პროცესი უნდა შედგეს? როგორ წარმოგიდგენიათ რეინტეგრაცია, თუ ამაზე ასეთ დანაშაულებზე საუბარი არის პრობლემა?
ვინც ამას იძახის, რაღაც თვალსაზრისით იმ ეთნიკურ თემს აყენებს დიდ შეურაცხყოფას, რომ “ამათთან საერთოდ არ შეიძლება თქმა, რომ ბოროტებაა ეთნიკური ნიშნით ბავშვების და ქალების ამოხოცვა”. თუ დევნილების დაბრუნებაზე არ უნდა ვისაუბროთ, დანაშაულზე არ უნდა ვისაუბროთ, ტერიტორიულ მთლიანობაზე არ უნდა ვისაუბროთ, აბა რაზე ვსაუბრობთ, განყენებულ თემებზე? რაც მთავარია, ჩვენი კამპანია სწორედ იმას იძახის, რომ ეთნიკური კუთვნილება დამნაშავეების არ არის მთავარი საკითხი. საერთოდ არარელევანტურია, გარდა ზოგიერთი ასპექტისა. მთვარი არის ვინ იყო სახელმწიფო და პოლიტიკური ძალა, ვინც ეს დააორგანიზა და ასეთი სახელმწიფო ძალა იქ იყო მხოლოდ რუსეთი.
სხვა სახელმწიფოებრივი სტრუქტურა იქ არ არსებობდა. აფხაზეთის ე.წ სტრუქტურები, არძინბას მეთაურობით, რეალურად იყვნენ რუსეთის სამხედრო პოლიტიკური მანქანის ნაწილი . ეს არის სიმართლე, ამიტომ ამის მიჩქმალვა როგორ შეიძლება სწორი იყოს, ჩვენი პრაგმატული ან მორალური ამოცანებისთვის? პირიქით, თუ ჩვენ გვინდა, მორალური სიცხადე გვქონდეს ვითარების, სიმართლე უნდა ვთქვათ, რომ იქ მცხოვრები თვითიდენტიფირებული აფხაზების პოლიიტკური კლასი და სტრუქტურები რეალურად ნაწილი იყვნენ რუსული სამხედრო და პოლიტიკური მანქანის. ეგ არის, რაც მთელ მსოფლიოში უნდა გავიტანოთ. ამის ხაზგასმა, რომ საქართველოს მტრების მხარეს იბრძოდნენ სომხები, ჩეჩნები, ყაბარდოელები, სხვა ეთნიკური წარმომავლობის ხალხი, პრინციპულად არასწორია.
ჯერ ერთი საქართველოს მოქალაქე ეთნიკური სომხები, აზერბაიჯანელები, და სხვანი საქართველოს მხარეს იბრძოდნენ და მის ტერიტორიულ მთლიანობას იცავდნენ.
რაც მთავარია, ყველა შემთხვევაში, ყველა ეთნიკური ჯგუფის წარმომადგენელი, რომელიც იბრძოდა საქართველოს წინააღმდეგ, წარმოადგენდა რუსეთის სახელმწიფოს.
თუ ლაპარაკია, ეთნიკურად აფხაზი პოლიტიკური კლასისა და საზოგადოების დიდი ნაწილის პასუხისმგებლობაზე, ვინც აფხაზს უწოდებს საკუთარ თავს, ამაზე უნდა ვისაუბროთ, ოღონდ სწორედ იმ კონტექსტში, რომ ისინი იყვნენ ნაწილი რუსული გენოციდის ჩამდენი სახელმწიფო პოლიტიკური მანქანის. აი, ამაზეა საუბარი.
ზოგადად, მეც მივადევნე თვალყური ამ დისკუსიას და გაოცებული დავრჩი, რომ ადამიანები, ვინც საუბრობდნენ იმაზე, რომ ზოგადად, როგორი არასწორი და სახიფათოა ეთნიკური იდენტობის და წარსული ისტორიის ამ ლაბირინთებში სიარული, თავადვე ზუსტად იმ წიაღში ბრუნდებიან, რასა აკრიტიკებდნენ. რას ნიშნავს იმის თქმა, რომ ქართველები უნდა დაბრუნდნენ იქ, სადაც მათი ისტორიული ეთნიკური განსახლების ნაწილია აფხაზეთის ტერიტორიაზე?
ჯერ ეგ რას ნიშნავს, რომელ პერიოდში, სად, როგორ, ანუ, ზუსტად იმ ჭაობში ჩასვლაა, რასაც თითქოს აკრიტიკებ. სრულიად გაუგებარია, ისევე როგორც რაღაც მორალური თანასწორობის დაყენება, რომ იცით რა, როგორც ჩვენ გვინდა დამოუკიდებლობა, ეგრე აფხაზებსაც უნდათ. ეგ რას ნიშნავს.
ანუ, ცალსახა ბოროტება არ არსებობს გენოციდის სახით და არც პრინციპი არ არსებობს ჩვენი ტერიტორიული მთლიანობის? საქართველოს ისტორიის სხვადასხვა ეტაპზე სხვადასხვა საზღვრები ჰქონდა: ფეოდალური საქართველო, საქართველოს რესპუბლიკაც, მაგრამ 1991 წელს მოხდა აღიარება მთელი სამყაროს მიერ იმ საზღვრებში, რომლებიც დღესაც თავისუფალი სამყაროს მიერ არის აღიარებული. ეგ არის ჩვენი მთავარი არგუმენტი. ეს საზღვრები არ გადაიხედება და არა ვართ ჩვენ და აფხაზები მორალურად თანასწორები, რომ მათაც შეუძლიათ რაღაც საკითხი დასვან.
არა, ეგ არის ამოსავალი წერტილი იმ თავისუფალი სამყაროსი, რომლის ნაწილიც ჩვენ გვინდა ვიყოთ და სადაც ვართ მართლები. მეორე, ეთნიკურ ქართველებს მოუწყეს იქ გენოციდი და ეთნიკური წმენდა და არავინ სხვას და ეს არის ფაქტი. მთელი ეს არგუმენტები რომ მე თვითგამომრკვევი და ვინც არ მეთანხმება იმას მოვკლავ, რა მაგარი თვითგამორკვევაა?!
კიდევ ერთი - ეს რაღაც საბჭოთა ისტორიის კულუარებში ძრომიალი და აქედან დასკვნების გამოტანა იმ რეჟიმის მოქმედებებზე, რომელიც ქართველ ხალხს არ აურჩევია. 18-21 წლების რესპუბლიკა, რომელიც ქართველმა ხალხმა აირჩია არსებობდა საზღვრებში, უფრო დიდში, ვიდრე შემდგომში აღიარებული და იქ ეს საზოგადოება იყო ნაწილი იქ მცხოვრები მოქალაქეების. ისინი, ვინც თავს აიდენტიფიცირებდა, როგორც აფხაზი, ყველანაირი ჯგუფის, იყო ნაწილი ამ სახელმწიფოში.
განხილვა, რომ საბჭოთა პერიოდში სტალინმა და ბერიამ რა გაუკეთა ქართველებს და ისარგებლა თუ არა ვიღაცა ეთნიკურმა ქართველმა ამით და ბერიას რა ამოძრავებდა - ეს ისტორიის თვალსაზრისით, შეიძლება, საინტერესო იყოს, მაგრამ იმ არანაირი კავშირი არ აქვს დისკუსიასთან თუ რატომაა აფხაზეთი საქართველოს განუყოფელი ნაწილი და გენოციდის ჩამდენები რატომ უნდა დაისაჯონ. არაფერ შუაში არ არის საერთოდ, რომელ ეტაპზე იმპერიის შიგნით, ვის როგორ იყენებდა იმპერია. გარდა იმისა, რომ მრავალი მცდარი ფაქტი და ზედაპირულობაც შემხვდა.
საქართველო იმ საზღვრებშია, რა საზღვრებშიც გვაღიარეს 1991 წელს, მათ შორის რუსებმა. იქ ცხოვრობდნენ ქართველები, ვისაც გენოციდი, ეთნიკური წმენდა მოუწყეს და როცა ჩვენი თავისუფალი ნება გვქონდა, საბჭოთა კავშირის მიერ საქართველოს ანექსია-დაპყრობამდე, გვქონდა რესპუბლიკა, თავისუფალი, რომლის ნაწილიც იყო ეს ტერიტორიაც. მორჩა. ეს არის ჩვენი პოზიცია. ამისთვის უნდა მოვიპოვოთ მხარდაჭერა თავისუფალი სამყაროსი. ამისთვის უნდა გავიტანოთ თავისუფალ სამყაროში ის, რაც თავის დროზე ვერ შევძელით.
