აშშ - თურქეთი

ერდოღანმა ტრამპის წერილი ნაგვის ურნაში მოისროლა

BBC

თურქეთის პრეზიდენტმა რეჯეფ თაიფ ერდოღანმა დონალდ ტრამპის წერილი, სადაც მან მის თურქ კოლეგას შეთანხმების მიღწევისკენ მოუწოდა და ურჩია სულელივით არ მოქცეულიყო, ნაგვის ურნაში მოისროლა. 

"პრეზიდენტმა ერდოღანმა მიიღო წერილი, სრულიად უარყო [მისი შინაარსი] და ნაგვის ურნაში მოისროლა," - წყაროებზე დაყრდნობით წერს BBC.

9 ოქტომბრით დათარიღებულ წერილში ტრამპი ერდოღანს აფრთხილებს, რომ შეცდომის დაშვების შემთხვევაში ის ისტორიაში ეშმაკის სახელით შევა. გთავაზობთ წერილის თარგმანს:

"მოდი ვიმუშავოთ კარგ შეთანხმებაზე! შენ არ გსურს პასუხისმგებელი იყო ათასობით ადამიანის დახოცვაზე, მე კი არ მსურს თურქეთის ეკონომიკის განადგურებაზე ვიყო პასუხისმგებელი, მაგრამ ვიქნები. ამის მაგალითი უკვე მოგეცი პასტორი ბრანსონის დაკავებისას.

მე ბევრი ვიმუშავე შენი პრობლემების გადასაჭრელად. ნუ გაუცრუებ მსოფლიოს იმედებს. შენ შესანიშნავი შეთანხმების მიღწევა შეგიძლია. გენერალ მაზლუმს შენთან მოლაპარაკებების სურვილი აქვს და ისინი მზად არიან წავიდნენ ისეთ დათმობებზე, რაზეც წარსულში არ წავიდოდნენ. მე თან ვურთავ იმ წერილს, რომელიც მისგან ახლახანს მივიღე.

ისტორია კეთილგანწყობილი იქნება შენს მიმართ თუ ამას სწორი და ჰუმანური გზით გააკეთებ. ის დაგიმახსოვრებს როგორც ეშმაკს, თუ კარგი რამ არ მოხდება. ნუ იქნები ჯიუტი. ნუ მოიქცევი სულელივით!

მოგვიანებით დაგირეკავ."

თურქეთმა ოპერაცია გასულ კვირას დაიწყო, მას შემდეგ, რაც აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა თქვა, რომ ამ ტერიტორიიდან ამერიკელი ჯარისკაცები გაჰყავდა.

ერდოღანმა თქვა, რომ ოპერაცია ე.წ. ისლამური სახელმწიფოს და ქურთისტანის სახალხო დაცვის კავშირის/ქურთისტანის მუშათა პარტიის წინააღმდეგ იყო მიმართული.

მძიმე დარტყმები მიიღეს სირიის დემოკრატიულმა ძალებმა, რომელიც ქურთ და არაბ მებრძოლებს აერთიანებს.

ოპერაციის დაწყებიდან დაიღუპა ათობით მშვიდობიანი მოქალაქე. 160,000-ზე მეტ ადამიანს სახლების მიტოვება მოუხდა. არეულობის გამო ციხეებიდან და ბანაკებიდან გაიქცა ე.წ. ისლამურ სახელმწიფოსთან დაკავშირებული 500-ზე მეტი ადამიანი.

თურქეთი ამბობს, რომ ოპერაციის პერიოდში დაკავებულ ტერორისტებზე პასუხისმგებლობას თავად აიღებს და ქურთებს ციხეების დაცარიელებაში და პატიმრების გატაცებაში ადანაშაულებს.

ჩრდილოეთ სირიაში, ქალაქ მანბიჯთან რუსი ჯარისკაცები სირიისა და თურქეთის ძალებს შორის პატრულირებენ.

მანბიჯს ასადის რეჟიმის ძალები აკონტროლებენ, რომელსაც რუსეთი უჭერს მხარს.

თურქულ ძალებსა და ქურთ მებრძოლებს შორის ბრძოლები მიმდინარეობდა ორ ქალაქთან, რას ალ-აინთან და მანბიჯთან ახლოს. ორივე ტერიტორიიდან აშშ-ის ძალები უკვე გავიდნენ.

სირიის დემოკრატიულმა ძალებმა აშშ-ის ამ გადაწყვეტილების შემდეგ შეთანხმებას ასადის რეჟიმთან მიაღწიეს, რის შემდეგაც ასადმა სირიის ჩრდილოეთით სირიის არმია გაგზავნა.

სირიის დემოკრატიული ძალების ლიდერი მაზლუმ აბდი ამბობს, რომ ასადის მთავრობასთან და მათ რუს მოკავშირეებთან თანამშრომლობა მათთვის მტკივნეული კომპრომისია.

"ჩვენ არ ვენდობით მათ მიერ მოცემულ პირობებს. გულწრფელად რომ ვთქვა, რთულია იმის ცოდნა, ვის შეიძლება ენდო. მაგრამ, თუ არჩვანი გვაქვს კომპრომისსა და ჩვენი ხალხის გენოციდს შორის, ჩვენ, რა თქმა უნდა, ჩვენი ხალხის სიცოცხლეს ავირჩევთ." წერს ის ჟურნალ Foreign Policy-ში გამოყვეყნებულ სტატიაში.

ტრამპმა თურქეთის სამხედრო ოპერაციის პასუხად ანკარას ცეცხლის შეწყვეტისაკენ მოუწოდა და სანქციები დაუწესა. სანქციების ქვეშ მოყვა თურქეთის თავდაცვისა და ენერგეტიკის მინისტრები, ასევე გენშტაბის უფროსი ჰულუსი აკარი და თურქეთის მმართველი პარტიის მეორე პირი, სულეიმან სოილუ.

ერდოღანი ამბობს, რომ სანქციები არ ადარდებთ და ცეცხლის შეწყვეტას არ დათანხმდებიან.

აშშ-ის პრეზიდენტმა დონალდ ტრამპმა გასულ კვირას მიიღო გადაწყვეტილება სირიის ჩრდილო-აღმოსავლეთით, თურქეთის მოსაზღვრე რეგიონში სირიის დემოკრატიულ ძალებთან ერთად განლაგებული ამერიკული ჯარი გამოეყვანა.

მან ამ გადაწყვეტილების დაცვისას ისიც თქვა, რომ ქურთები თურქეთს ათწლეულებია ებრძვია და დროა ამერიკა დაუსრულებელი ომებიან გამოვიდეს. ჟურნალისტებისას საუბრისას კი აღნიშნა, რომ ქურთები აშშ-ს მეორე მსოფლიო ომში არ დახმარებიან და მიუხედავად იმისა, რომ ისინი აშშ-სთვის იბრძოდნენ, პირველ რიგში საკუთარი მიწისთვის იბრძვიან. ტრამპმა ასევე თქვა, რომ ქურთები ანგელოზები არ არიან და ქურთისტანის მუშათა პარტია შესაძლოა უფრო წარმოადგენდეს ტერორისტულ საფრთხეს, ვიდრე ე.წ. ისლამური სახელმწიფო.

აშშ-ის პრეზიდენტი ირწმუნება, რომ საკუთარი “დიდი და სწორუპოვარი სიბრძნით” იხელმძღვანელებს და თურქეთს წითელი ხაზების გადაკვეთის შემთხვევაში ეკონომიკურად გაანადგურებს. მან უკვე თქვა, რომ კონგრესმენებთან ერთად თურქეთისათვის სანქციების დაწესებაზე მუშაობს.

თურქეთი ქურთულ სახალხო დაცვის შენაერთებს, რომლებიც სირიის დემოკრატიული ძალების დიდ ნაწილს შეადგენენ, ქურთისტანის მუშათა პარტიის ნაწილად მიიჩნევს და შესაბამისად ტერორისტულ ორგანიზაციად აღიარებს.

მიუხედავად იმისა, რომ თურქეთმა ბოლო წლებში არაერთი სამხედრო ოპერაცია განახორციელა სირიის ტერიტორიაზე, ამ დრომდე რეგიონში, სადაც ამერიკული ძალები სირიის დემოკრატიულ ძალებთან და მასში შემავალ ქურთულ დანაყოფებთან ერთად იყო განთავსებული სამხედრო მოქმედებებისაგან თავს იკავებდა.

თურქეთის მთავრობაში ამბობენ, რომ ოპერაცია სირიის ჩრდილო-აღმოსავლეთით უსაფრთხო ზონის შექმნას და ტერორისტული ელემენტებისაგან მის გაწმენდას გეგმავს, რათა სირიელი მიგრანტების დაბრუნება გახდეს შესაძლებელი.

ამჟამად თურქეთს 3.6 მილიონი სირიელი აფარებს თავს. ერდოღანს სურს, რომ მათგან 2 მილიონი უსაფრთხო ზონებში დააბრუნოს.

კომენტარები